پردنیزولون (Prednisolone) جزو دسته ای از داروها است که به آنها استروئید یا کورتیکواستروئید میگویند. پردنیزولون مانند دیگر استروئید ها مانع از ترشح موادی در بدن میگردد که موجب بروز التهاب می شوند. پس پردنیزولون یک داروی ضد التهابی است. این دارو همچنین برای خواص ضدالتهابی و اثراتی که در سرکوب دستگاه ایمنی بدن دارد به کار می رود. متیل پردنیزولون کمک می کند تا تورم، قرمزی، خارش، و واکنش های حساسیتی کاهش یابند. متیل پردنیزولون همچنین در درمان بیماری های گوناگونی مثل آرتریت، مشکلات پوستی و به ویژه پسوریازیس کاربرد دارد.

پردنیزولون و آرتیت پسوریازیس:

آرتریت پسوریازیس نوعى آرتریت التهابى مزمن است که ۵ الی ۸ درصد مبتلایان به پسوریازیس را مبتلا مى‌ کند. تعدادى از بیماران خصوصاً افرادى که اسپوندیلیت دارند داراى آنتى‌ ژن سازگارى بافتى HLA-B27 هستند. معمولاً شروع پسوریازیس قبل از ایجاد آرتریت است. در حدود ۱۵% موارد قبل از بیمارى پوستى آرتریت ایجاد مى‌ گردد.

مکانیسم اثر پردنیزولون:

این دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده های خود در سیتوپلاسم متصل شده و کمپلکس دارو گیرنده وارد هسته سلول می شود. این کمپلکس با اتصال به نواحی خاصی از DNA موجب تحریک روند رونویسی mRNA و بدنبال آن ساخت آنزیم هایی می گردد که در نهایت مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها می باشند. کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از تجمع سلولهای التهابی در ناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزاد شدن واسطه های شیمیایی التهاب، اثرات ضدالتهاب خود را اعمال می کند.

فارماکوکینتیک:

فراهمی زیستی دارو، حدود ۹۰-۸۰% بوده و نیمه عمر آن ۳-۲ ساعت می باشد. پردنیزولون بطور عمده در کبد و متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود. متابولیت ها از کلیه دفع می شوند.

موارد منع مصرف:

در صورت وجود عفونت های سیستمیک که با وجود داروهای ضدمیکروبی اختصاصی درمان نشده اند، نباید مصرف شود.

هشدارها:

استفاده طولانی مدت پردنیزولون در کودکان می تواند منجر به مهار رشد شود.

بدنبال مصرف این دارو ممکن است آزمون های بررسی عملکرد محور هیپوتالاموس هیپوفیز غده فوق کلیوی دچار اختلال شود.

در افراد مسن و بخصوص زنان یائسه، احتمال ایجاد پوکی استخوان و فشار خون بالا، افزایش می یابد.

با تجویز مقادیر بیش از mg/day7/5 ممکن است علائمی شبیه سندرم کوشینگ ظاهر شود.

در افراد با سابقه ابتلاء به سل، زیادی فشار خون، سکته اخیر قلبی، نارسایی احتقانی قلب، اختلال عملکرد کلیه و کبد، دیابت با سابقه فامیلی این بیماری، اختلالات روحی و روانی حاد، صرع، زخم های گوارشی و کم کاری تیروئید با احتیاط تجویز شود.

عوارض جانبی:

درمان درازمدت با پردنیزولون بیمار را از جهت ابتلاء به بیماری های عفونی مستعد می کند و از طرفی علائم عفونت نیز پنهان می شود. مصرف مقادیر زیاد پردنیزولون می تواند اختلالات روانی را تشدید کند. کاهش و یا تاری دید، تکرر ادرار و پرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبه کوشینگ، آکنه و افزایش فشار خون از عوارض جانبی دارو هستند.

تداخل دارویی:

مصرف همزمان این دارو با ریفامپین، داروهای ضد صرع مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین و پریمیدون موجب تسریع متابولیسم متیل پردنیزولون و کاهش اثر دارو می گردد. این دارو ممکن است باعث کاهش اثر داروهای پایین آورنده قند خون و یا داروهای کاهنده فشار خون گردد.

نکات قابل توصیه:

برای به حداقل رساندن تحریک گوارشی شکل خوراکی پردنیزولون باید بعد از غذا مصرف شود.

از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از استفاده طولانی(بیش از ۳ هفته) پرهیز شود.

در طول درمان، مصرف سدیم بایدمحدود شده و مصرف مکمل های حاوی پتاسیم توصیه می شود.

معاینات چشم پزشکی در طول درمان دراز مدت، به طور مرتب باید انجام گیرد.

مقدار مصرف:

درابتدا mg/day 20-10 (در صورت شدت بیماری حداکثر mg/day 60) ترجیحاً در هنگام صبح و بعد از صبحانه، مصرف می شود. این مقدار مصرف ممکن است طی چند روز کاهش یافته و یا آنکه نیاز به تداوم مصرف به مدت چند هفته تا چند ماه باشد. درمان نگهدارنده، بطور معمول mg/day 15-2/5 بوده ولی ممکن است به مقادیر زیادتر نیز نیاز باشد.