اشعه ماوراءبنفش به طور موفقیت آمیزی در درمان بیماری هایی نظیر نرمی استخوان، پسوریازیس، اگزما، ویلتیگو، و یرقان به کار گرفته شده است.
اشعه ماوراءبنفش به طور موفقیت آمیزی در درمان بیماری هایی نظیر نرمی استخوان، پسوریازیس، اگزما، ویلتیگو، و یرقان به کار گرفته شده است. این روش درمانی نمی تواند عوارض جانبی ناشی از این اشعه را از بین برده ولی در این گونه درمان ها که تحت نظارت پزشکی هم صورت می گیرد باید اطمینان حاصل کرد که مزایای استفاده بیش از خطرات آن نباشد. با وجود این نقش موثر اشعه ماوراوبنفش و کاربرد درمانی آن، اغلب اثرات مضر آن به مراتب سنگینتر از مزایای استفاده از آن است. به مدت طولانی در معرض اشعه ماوراءبنفش قرار گرفتن، پوست، چشم و سیستم ایمنی شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
درمان پسوریازیس با طیف خاصی از اشعه ماوراءبنفش:
اشعه خورشید از زمان های دور در درمان بیماری های مختلف پوستی به کار میرفته است. برهمین اساس دستگاه هایی ساخته شد که بخش های مفید این اشعه را تولید می کند. به درمان بیماری ها با این دستگاه نور درمانی یا فتوتراپی گفته می شود. در حال حاضر نور درمانی با اشعه ماورای بنفش باند باریک شایعترین روش نور درمانی در درمان بیماری های پوستی است. طول موج معمول اشعه ماورای بنفش نوع B بین ۳۲۰-۲۹۰ نانومتر است ولی اشعه ماورای بنفش باند باریک طول موج حدود ۳۱۱ نانومتر دارد. ثابت شده است که طول موج ۳۱۱ نانومتر مفید ترین بخش نور خورشید در درمان بیماری پسوریازیس است.
همچنین از نور درمانی با اشعه ماورای بنفش باند باریک میتوان در درمان بیماری های دیگر پوستی مثل درماتیت آتوپیک، لک و پیس، لیکنپلان، خارش و درموگرافیسم استفاده کرد. نور درمانی با اشعه ماورای بنفش باند باریک نسبت به نور درمانی با اشعه ماورای بنفش معمولی چهار مزیت دارد:
مدت اشعه درمانی کمتر ولی شدت آن بیشتر است؛
دوره درمان با باند باریک کوتاه تر است؛
احتمال پاسخ درمانی با باند کوتاه بیشتر است؛
پس از درمان با باند کوتاه بیمار مدت بیشتری در بهبودی میماند؛
آیا تاثیر اشعه ماوراء بنفش نوع A و نوع B بر روی بدن متفاوت است؟
اشعه ماوراء بنفش نوع (UVA) رنگدانه های ملانین را که در سطح بالایی سلولهای پوستی هستند، فعال می کند و باعث قهوهای شدن پوست می شود که اغلب به سرعت هم ناپدید می شود. به علاوه (UVA) به لایه های عمیقتر پوست نفوذ کرده و بافت های همبند و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه پوست به تدریج خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و شروع به چروک شدن می کند. بنابراین در معرض مقدار زیادی از اشعه (UVA) قرار گرفتن پیری زودرس را به دنبال خواهد داشت.
علاوه بر این، تحقیقات اخیر بر این نکته بسیار تاکید دارد که تابش دوز بالای این اشعه خطر توسعه سرطان های پوستی را افزایش می دهد. مکانیسم این آسیب (UVA) به طور کامل قابل درک نیست، اما طبق یک فرضیه معروف، اشعهی (UVA) باعث افزایش تنش اکسیداتیو در سلول ها می شود.
اشعه ماوراء بنفش نوع (UVB) محرک تولید ملانین های جدید است که باعث افزایش شدید رنگدانه های تیره رنگ ظرف مدت چند روز می شود. این قهوهای شدن پوست ممکن است مدت زیادی طول بکشد. (UVB) همچنین باعث تحریک سلول ها برای تولید اپیدرم ضخیمتر می شود . بنابراین (UVB) هم در تیره شدن پوست و هم در ضخیم شدن سلول های لایه بیرونی پوست (روپوست) تاثیرگذار است.
این عکسالعمل ها را می توان نوعی واکنش دفاعی پوست برای جلوگیری از آسیب بیشتر اشعه های ماوراءبنفش دانست. اگرچه دوز بالای اشعه (UVB) باعث سوختگی می شود اما مکانیسم دقیق اثر اشعه (UVB) بر افزایش خطر ابتلا به سرطان هنوز ناشناخته است.
اشعه های ماوراءبنفش و چشم ها:
اشعه های ماوراءبنفش، علاوه بر پوست در اعماق مختلف چشم نیز نفوذ می کنند. در حالی که اشعه (UVB) به طور کامل توسط قرینه جذب می شود، اشعه (UVA) از لایه های سطحی عبور کرده و به لنز می رسد. در بزرگسالان تنها ۱ درصد از اشعه های ماوراءبنفش دریافتی به شبکه می رسد چراکه، قرینه و لنز که قبل از شبکه قرار دارند همانند فیلتر عمل می کنند. در مقابل نور مرئی به راحتی به شبکه نفوذ کرده، گیرنده ها را فعال می کند و باعث به وجود آمدن زنجیرهای از فرآیند های بیوشیمیایی برای تشکیل تصویری قابل مشاهده می شود.
اشعه های ماوراءبنفش و سیستم ایمنی بدن:
اغلب تحقیقات اخیر، بیشتر تمرکز خود را بر روی اشعه (UVB) قرار دادهاند چراکه تاثیر آن در ایجاد نوسانات ایمنی بدن بیشتر از (UVA) است. اگرچه امروزه تمایل برای تحقیق راجع به تاثیر اشعه (UVA) بر بدن در حال افزایش است. اعتقاد بر این است که اشعه ماوراءبنفش توسط مولکولی در پوست جذب میشود که این امر منجر به وقوع تغیراتی در توزیع و فعالیت بعضی از مولکول ها و سلولهای کلیدی سیستم ایمنی بدن می شود.
این تغییر تعادل در پاسخ ایمنی در میان سلولها . آنتی بادی ها ممکن است باعث کاهش توانایی بدن در برابر برخی بیماری های خود ایمنی شود.