بوتاکس (botox) داوریی است که جهت برطرف کردن چین و چروک پیشانی، بین دو ابروها و گوشه چشم بکار می رود. امروزه در کشورهای اروپایی از ترکیبات تزریقی متعددی جهت رفع چروک یا افزایش حجم اعضای بدن استفاده می شود که متاسفانه در جامعه ما اطلاعات محدودی در این باره وجود دارد. بوتاکس برای افرادی که دارای بیماری پوستی مثل اگزما یا پسوریازیس هستند مناسب نیست.

تاریخچه:

در دهۀ ششم قرن بیستم اولین اقدامات برای آماده سازی سم بوتولینیوم جهت مصرف درمانی آغاز شد و در سال ۱۹۷۳ اولین بار این دارو بر روی میمون آزمایش شد. در سال ۱۹۸۰ برای اولین بار بوتاکس جهت اصلاح ” لوچی چشم” بر روی انسان بکار گرفته شد و سپس برای درمان اسپاسم پلک نیز مورد استفاده قرار گرفت. سرانجام در سال ۱۹۸۹ این دارو برای اصلاح چین و چروک های پیشانی مورد بهره برداری قرار گرفت. نهایتاً در سال ۲۰۰۲ موسسه FDA که مهمترین موسسه نظارت بر غذا و دارو می باشد مجوز استفاده از بوتاکس برای رفع چین و چروکهای پیشانی را صادر کرد.

بوتاکس چیست؟

بوتاکس شکل تغییر یافته سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است. این باکتری به طور معمول، باعث مسمومیت غذایی میشود، اما با تغییر ساختمان این سم، دارویی به نام بوتاکس به دست آمده است که فواید دارویی متعدد و روزافزونی دارد. بوتاکس در واقع اسم تجاری این دارو است که توسط شرکت آلرگان آمریکا ساخته میشود . در سایر کشورها این دارو به اسامی دیگری تولید می شود که معتبرترین آنها که در ایران موجود است،دیسپورت نام دارد که ساخته شرکت ایپسن انگلیس و مورد تایید FDA است.

کاربردهای بوتاکس:

۱- برای پیشگیری از چروک بعد از ۲۰ سالگی و درمان چروک در سنین بالاتر کاربرد دارد.
۲- برای درمان خطوط ناحیه پیشانی،اطراف چشم و خط اخم توصیه میگردد.
۳- برای بالا بردن ابرو(لیفت ابرو)یک روش غیر جراحی است.(در صورت تمایل بیمار می توان ابروی او را بالاتر برد)
۴- برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل و کف دست بکار می رود.

اثرات منفی تزریق بوتاکس:

بوتاکس در دوز پایین به درون عضلاتتان مخصوصا درقسمت صورت تزریق می شود تا آنها را شل کرده و از حالت انقباض و چروکیده خارج کنند. طبق گزارش mayo clinic این عمل باعث نرمی و صافی عضلات و کم شدن چین و چروک می شود. اثرات منفی این تزریق شامل:

۱-مشکلات محل تزریق:

به دلیل اینکه این سم با سوزن وارد عضلاتتان می شود، می تواند باعث کبودی آن ناحیه گردد. حتی ممکن است دردتان هم بگیرد. این مسئله می تواند توسط خود سوزن و یا ماده ی بوتاکس ایجاد شود. همچنین ممکن است در محل تزریق، ورم و قرمزی هم دیده شود. عضلاتی که بوتاکس به آنها تزریق شده احتمال دارد ضعیف یا برعکس عین چوب شوند.

۲-پخش شدن سم:

به هر حال بوتولینوم نوع A نوعی سم است، پس می تواند به اطراف عضله مورد نظر هم گسترش یابد و علائمی ایجاد کند که خاص بوتولیسم هستند. این اثرات جانبی می توانند شامل تنگی نفس، دشواری تکلم و صحبت کردن، مشکلات بلع غذا و ضعف عضلاتتان باشند. اینبار، این موارد عوارض جانبی مهمی هستند، پس سریعا آنها را به پزشکتان بگویید.

۳-استرس:

وقتی که نخستین تزریق بوتاکس را دریافت می کنید، دارو ممکن است کمی شما را عصبی کند. شما ممکن است نگران چیزهایی شوید که درحالت عادی برایتان بی اهمیت هسند و دلیلی هم برای احساستان ندارید.

۴-تاری دید:

بوتاکس ممکن است مشکلاتی برای بینایی تان هم ایجاد کند. بدلیل اینکه بوتاکس اصولا سبب شل شدن عضلات صورت می شود، می تواند تمرکز دیدتان را بر اجسام دور یا نزدیک یا هر دو مشکل کند. همچنین ممکن است چشمانتان بعلت تزریق دارو حساس و خشک شوند.

۵-اثراتی مشابه علائم سرماخوردگی:

تزریق بوتاکس می تواند عوارض جانبی موقتی ایجاد کند که شبیه علائم آنفولانزا یا یک سرماخوردگی معمولی هستند. مثلا، ممکن است دچار گرفتگی یا آبریزش بینی شوید. احتمال دارد که تب و لرز بگیرید یا سرفه کنید. در صورت ادامه یافتن این علائم تا بیش از چند روز، آنها را به دکتر گزارش کنید.

چه کسانی نباید بوتاکس تزریق کنند؟

۱- بیماران مبتلا به بعضی از بیماری های پوستی نظیر پسوریازیس و اگزما
۲- بیماران با نارسایی حاد کلیوی
۳- بیماریهای عصبی عضلانی مانند: میاستنی گراویس، سندرم ایتون لامبرت و ALS
۴- مصرف کنندگان داروهای ضد انقعاد مثل هپارین و وارفاین
۵- کسانیکه آمینو گلیکوزید (مانند جنتامایسین و آمیکاسین) طی یک هفته قبل از بوتاکس مصرف کرده باشند. این افراد بعد از یک هفته از قطع دارو می توانند بوتاکس بزنند.
۶- خانم های باردار و شیرده

فوت و فن بوتاکس طبیعی:

تحریک کلاژن سازی با استفاده از محصولات موضعی در خانه و انتخاب شیوه زندگی مناسب کمک می کند تا پوست قدرت، استقامت و حجم خود را حفظ کند در ادامه بهترین غذاها برای بازگرداندن، بازسازی و تعمیر کلاژن آسیب دیده برای جوان سازی پوست و ضد پیری بیان می شود.
کلاژن یکی از مهم ترین پروتئین های بدن است که باعث انسجام و استحکام تمامی اعضای بدن به خصوص پوست می شود. با بالا رفتن سن و ورود به دهه ۳۰ سالگی به تدریج از تولید کلاژن کاسته می شود و پوست دچار افتادگی و چین و چروک می شود.

بررسی ها نشان می دهند، نور آفتاب، الودگی ها، استرس، چاقی و دود سیگار از جمله عواملی هستند که به کلاژن سیب می زنند پس اگر می خواهید جوان بمانید باید سیگار را ترک کنید.
گوجه فرنگی و فلفل قرمز، شاتوت و تمشک و سایر میوه های قرمز رنگ از آنتی اکسیدانی به نام لیکوپن برخوردار هستند که به طور طبیعی عمل کلاژن سازی را در پوست انجام می دهند. برای آنکه پوست سفت تر و سالم تر به نظر برسد روغن بذر کتان را باید در بین مواد غذایی خود بگنجانید.این مواد غذایی خشکی پوست را کاهش می دهند و باعث افزایش کلاژن سازی در پوست می شوند.