تزریق زیرجلدی (Subcutaneous injection) جهت تزریق بسیاری از داروها از جمله دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون و تریام هگزال به عنوان روشی برای درمان پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک مورد استفاده قرار می گیرد. بافت زیر جلدی یک بافت همبند غنی از بافت چربی با خونرسانی کم بوده و به همین دلیل معمولاً سرعت جذب دارو در […]
تزریق زیرجلدی (Subcutaneous injection) جهت تزریق بسیاری از داروها از جمله دگزامتازون، متیل پردنیزولون، تریامسینولون، هیدروکورتیزون و تریام هگزال به عنوان روشی برای درمان پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک مورد استفاده قرار می گیرد. بافت زیر جلدی یک بافت همبند غنی از بافت چربی با خونرسانی کم بوده و به همین دلیل معمولاً سرعت جذب دارو در آن طولانی تر از عضله است. هدف از تزریق زیر جلدی، جذب آرام دارو و با حجم تزریق محدود می باشد.
تزریق زیرجلدی یا مصرف موضعی؟
بهتر است بدانیم که تجویز داروهای تزریقی جهت مقابله با بیماری پسوریازیس برای زمان هایی است که اثر سریع درمانی ضروری است، یا بیمار قادر به مصرف داروهای دیگر موضعی یا خوراکی نیست، یا مواردی که دارو در صورت مصرف از راه خوراکی از بین رفته و بی اثر می شود و یا از دستگاه گوارش قابل جذب نمی باشد و استفاده از آن در سایر موارد چندان موجه و منطقی نیست.
در مواردی که امکان مصرف موضعی این ترکیب داروها برای بیماران پسوریازیس وجود داشته باشد، از یک طرف داروی تجویز شده با حجم بیشتری در محل جمع شده و تاثیر آن افزایش پیدا می کند و از طرف دیگر از میزان ورود دارو به جریان خون و پخش شدن آن در سرتاسر بدن به میزان قابل توجهی کاسته می شود، فلذا عوارض ناخواسته این دارو نیز به میزان زیادی کاهش پیدا می کند.
عوارض تزریق های زیرجلدی:
در مورد تزریق های زیرجلدی این ترکیبات دارویی می توان انتظار عوارضی را داشت که در مورد تزریق موضعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
لکه های سفید رنگ:
در مواردی که تزریق موضعی سطحی باشد، درنتیجه پخش شدن دارو در زیر پوست ممکن است رنگدانه ها از بین رفته و لکه سفیدی در مرحله تزریق پدیدار گردد. این عارضه معمولاً گذرا بوده و پس از چند ماه لکه به وجود آمده به تدریج کم رنگ شده و از بین میرود.
نازک شدن پوست:
عارضه دیگر پخش شدن داروی تزریقی در زیر پوست، نازک شدن پوست و تحلیل رفتن چربی زیر پوست می باشد. در نتیجه گاهی در صورت دقت مشاهده می شود به علت آب شدن چربی و نازک شدن پوست روی آن، فرورفتگی در محل تزریق به وجود آمده است.
پخش شدن عفونت:
عفونت موضعی از موارد منع تزریق موضعی کورتون می باشد. در موارد عفونت، این تزریق با توجه به سرکوب ایمنی ممکن است منجر به تشدید عارضه یا پخش شدن عفونت گردد.
موارد توجه:
برای تزریق موضعی در موارد آرتیت پسوریاتیک باید محدودیتی در تعداد دفعات تزریق در نظر گرفت. تزریق مکرر کورتون در مفصل می تواند منجر به نازک شدن غضروف و تخریب بیشتر مفصل گردد. در صورت تزریق مکرر این دارو در داخل مفصل، کریستالیزه شدن ماده دارویی ممکن است به جای کاهش التهاب منجر به افزایش التهاب گردد.
انجام تزریقات نیاز به شرایط محیطی مناسب و رعایت لزومات بهداشتی مانند استریلیزه کردن مکان تزریقات، برخورداری از تخصص لازم در این زمینه و گذراندن دوره‌های تئوری و عملی دارد.
تزریق آمپول از جمله موارد پزشکی لازم بوده که باید زیر نظر پزشک و در مرکز بهداشتی انجام شود.
اکثر افراد در هنگام تزریقات از شدت ترس دچار افت فشار خون شده و این عکس العمل بدن، شوک های مقطعی را در هنگام تزریقات به دنبال دارد.
کاهش عوارض:
مصرف تزریقی کورتون البته در درمان بسیاری از بیماری ها حیاتی و لازم است و باید عوارض آن را به نوعی پذیرفت.
خوشبختانه تمهیداتی برای کاهش این عوارض وجود دارد که به آنها اشاره می شود:
کورتون ها را باید فقط زمانی که لزوم مصرف آن مشخص است، استفاده کنیم.
کمترین میزان ممکن را استفاده کنیم و در کوتاه ترین زمان، درمان را به پایان برسانیم.
تا حد امکان از فرم های دیگر موضعی نظیر پمادها و کرم ها استفاده کنیم.
عوارض دارو را با درمان های کمکی کم کنیم، مثلا برای کاهش عارضه آرتریت پسوریازتیک استفاده از کلسیم و ویتامینD موثر است.
تا حد امکان از داروهای کوتاه اثر مثل هیدروکورتیزون و پردنیزولون استفاده شود.
