ویتامین C یا همان (L-ascorbic acid) یک آنتی اکسیدان است، یعنی در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمیایی موادی که به بافت‌ های بدن آسیب می‌ رسانند را خنثی کرده و سبب تولید کلاژن می‌ شود. اثر ضد التهابی این ویتامین تأثیر مفیدی در درمان بیماری هایی چون اگزما و پسوریازیس دارد. ویتامین C موجب سرعت بخشیدن در بهبود زخم ها و محافظت از بدن در برابر استرس های فیزیکی و ذهنی می گردد. همچنین تا حدودی از بروز آسیب های ناشی از مواد شیمیایی سمی در محیط و غذا و آب ممانعت کرده و تأثیرات سمی داروها را نیز خنثی می نمایند.

ویتامین C:

ویتامین c یک ویتامین محلول در آب است و اعمال بیولوژیکی متعددی انجام می‌ دهد. شاید مهمترین نقش ویتامین c، کمک به تولید کلاژن که یک پروتئین مهم بافت همبندی است باشد. ویتامین c در هیدروکسیله کردن اسید آمینه‌ های پرولین و لیزین موجود در کلاژن و تقویت فیبرهای کلاژن یک فاکتور مهم است. همچنین این ویتامین در تولید پروتئین‌ های دیگری شامل دوپامین، اپی‌ نفرین (آدرنالین) و نیز کارنیتین که در متابولیسم چربی‌ ها دخیل است، نقش دارد. همان‌ طور که گفته شد، یک خاصیت بسیار مهم ویتامین c، واکنش به رادیکال‌های آزاد و محافظت سلول‌ها از آسیب اکسیدانی است.

رابطه ویتامین C با پسوریازیس:

این ویتامین در واکنش‌ های شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است و از مهمترین آنتی اکسیدان‌ ها است. آنتی اكسيدان‌ ها به عنوان خنثي كنندۀ راديكال‌ های آزاد عمل نموده و از اين رو در کنترل علائم پسوریازیس موثر هستند. در واقع آنتی اكسيدان‌ ها برای حمايت از بافت‌ های بدن در برابر اثرات مخرب راديكال‌های آزاد به كار می روند، و می توانند باعث تنظیم عملكرد سيستم ايمنی و بنابراين كاهش ضایعات بیماری پوستی پسوریازیس شوند.

وجود مقادیر کافی ویتامین C در بدن می تواند به هنگام بروز استرس های فیزیکی به عنوان تقویت کننده و عامل اطمینان بخش در سیستم ایمنی بدن محسوب گردد و از این رو از تشدید علائم پسوریازیس بکاهد.

تشکیل و تقویت کلاژن یکی از مهم ترین نقش های ویتامین c می باشد. کلاژن یک ماده پروتئینی می باشد که سلول ها را در کنار هم نگه می دارد و اختلال در سنتز کلاژن می تواند موجب تأخیر در بهبود ضایعات پسوریازیس گردد. همچنین این ویتامین موجب مرطوب نمودن پوست و تحریک رشد کلاژن گردیده و به پوست لطافت بخشیده و به کاهش خارش ضایعات پسوریازیس کمک می کند.

خطر کمبود ویتامین C:

افراد زیر بیشتر از بقیه افراد جامعه در خطر کمبود ویتامین C می‌باشند:

• نوزادانی که در سال اول زندگی از شیر گاو یا شیر های تغلیظ شده استفاده می کنند
• افراد در معرض سوء تغذیه (شامل الکلیسم، افراد مسن، بی اشتهایی و ایدز)
• افراد مبتلا به دیابت نوع یک
• افراد دارای بیماری های روده کوچک (مانند بیماری کرون، سلیاک، ویپل)
• زنان باردار و شیرده
• بیماران تحت دیالیز
• بیماران مبتلا به تیروتوکسیکوز
• سیگاری ها
• افراد مبتلا به اختلالات انباشت آهن در بدن
• بیماران پوستی با التهابات فراوان

منابع ویتامین C:

بیشتر جانداران ویتامین c را خود می‌ سازند اما جاندارن دیگری مثل انسان هستند که باید این ویتامین را در طول روز از موادی که مصرف می‌ کنند به دست بیاورند. این ویتامین هم به صورت طبیعی در منابع گیاهی و جانوری موجود است و هم بصورت مصنوعی و قرص.

منابعی که بیشترین مقادیر این ویتامین را در خود دارند عبارتند از: توت فرنگی، کلم بروکلی، گریپ فروت، گوجه فرنگی، انبه، لیمو، گل کلم، سیب زمینی، هندوانه، اسفناج، کلم، نارنگی و مرکبات، کیوی و دیگر میوه‌ها و سبزی‌ ها، منابع گیاهی دارای ویتامین ث و جگر منبع حیوانی دارای ویتامین ث است.

نگهداری طولانی مدت در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین ها می‌ شوند. از این رو افراد سیگاری به این ویتامین نیاز بیشتری دارند. همچنین شیر مادر نیز دارای مقادیری از ویتامین ث می‌باشد و به همین جهت زنان باردار باید از مقدار بیشتری از این ویتامین مصرف کنند.

نکته مهم: بیماران پوستی پسوریازیس از آن دسته از مواد غذایی حاوی ویتامین C که رابطه مستقیمی با تشدید بیماری پوستی پسوریازیس ندارند استفاده کنند.

میزان مورد نیاز:

مقدار توصیه شده برای افراد عادی در حدود ۶۰ میلی گرم در روز و ۹۵-۷۵ میلی گرم در روز برای زنان حامله و شیرده است. برای نوزادان، ۳۵ میلی گرم در روز و برای بچه های ۳-۱ ساله، ۴۰ میلی گرم در روز توصیه می شود.

حداقل مقدار مصرف ویتامین ث برای جلوگیری از ابتلا به اسکوروی ۱۰ میلی گرم در روز است. البته افزایش مصرف ویتامین ث در شرایط خاص همچون فشارهای روحی، ابتلا به بیماری های پوستی نظیر پسوریازیس، انجام ورزش های حرفه ای و سنگین یا افزایش دمای محیط توصیه می شود. در سیگاریها مقدار مورد نیاز حتی ممکن است به ۱۰۰ میلی گرم در روز برسد. البته در یکی دو ساله اخیر محققان پیشنهاد کرده اند که دریافت ۲۰۰-۱۵۰ میلی گرم ویتامین ث در روز (زیر ۴۰۰ میلی گرم در روز) از مواد غذایی منافع زیادی را در افراد سالم و طبیعی به دنبال دارد.

تداخل های احتمالی:

اگر شما یکی از شرایط زیر را دارید بدون اطلاع پزشک از مصرف زیاد ویتامین c خودداری کنید:

• اگر به ویتامین c حساسیت دارید و داروهایی مانند داروهای ضد انعقاد خون مثل وارفاین، دفروکسامین، پیریمیدون، آسپرین و سایر ویتامین ها مصرف می کنید.
• مبتلا به تالاسمی هستید یا سابقه ابتلا سنگ کلیه یا سنگ صفراوی را دارید سیگار می کشید و قصد انجام عمل جراحی بزرگ دارید.
• مقادیر بالای ویتامین c امکان دارد نتایج تست های ادراری را در بیماران مبتلا به دیابت تحت تاثیر قرار دهد. در صورت ابتلا به دیابت در زمینه کنترل صحیح قند خود با پزشک مشورت کنید.

موارد احتیاط:

افزایش بیش از حد مصرف ویتامین ث یعنی حدود ۲۰۰۰-۱۰۰۰ میلی گرم در روز ممکن است با اختلالات معده و روده ای همچون تهوع، دردهای شکمی و اسهال مرتبط باشد. به طور کلی در افرادی که دارای سابقه سنگ های کلیوی در نتیجه تشکیل اگزالات یا هموکرو ماتوسیس یا دیگر بیماریهای مرتبط با تجمع بیش از حد آهن هستند افزایش بیش از حد مصرف ویتامین ث توصیه نمی شود. مصرف بیش از حد ممکن است زمینه را برای تولد نوزادان نارس مبتلا به کم خونی ناشی از کاهش تعداد گلبول های قرمز بیشتر کند زیرا افزایش غلظت ویتامین ث در این نوزادان باعث شکنندگی گلبول های قرمز خون آنها می شود.