زردچوبه یا زرچوبه با نام علمی (Curcuma longa) نوعی گیاه و ادویه‌ ای است که از آن گیاه تهیه می‌ شود. مهم ترین خاصیت زردچوبه، خاصیت ضد التهابی آن است. یکی از اثرات گزارش شده زردچوبه ضد بیماری پسوریازیس بودن زردچوبه و کمک کننده در درمان پسوریازیس و سایر بیماری های التهابی پوست می باشد. از دیگر خواص زردچوبه اثرات ضد صفرایی، ضد سموم کبدی، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد نفخ و مقوی معده هستند.

گیاهشناسی:

گیاهی است چند ساله که در هند و کشورهای جنوب آسیا ببار می‌ آید و دمای حدود ۲۰-۳۰ درجه سانتیگراد و محیط مرطوب بارانی نیاز دارد. ساقه های زیر زمینی گوشتی گیاه یا ریزوم جمع‌ آوری شده و پس از جوشاندن در آب و سپس خشک کردن آسیاب شده و پودر زرد مایل به نارنجی تهیه می‌گردد. زردچوبه عمده ترین ادویه مورد مصرف در غذاهای آسیائی است. در جنوب و جنوب شرقی آسیا این گیاه بصورت خودرو در جنگل‌ ها وجود دارد.

تاریخچه:

سابقه‌ درمان با زردچوبه را می توان در یکی‌ از کهن‌ ترین مکاتب پزشکی، که طب آیورودا (Ayurvedic) نام دارد و از کشور هند نشأت گرفته‌ است، ملاحظه‌ کرد. در طب آیورودا بیماری را نتیجه‌ عدم توازن عناصر طبیعی بدن و ذهن می‌ دانستند و معتقد بودند با مراقبه و متحد کردن جسم و روح و استفاده از رژیم‌ غذایی مناسب و تجویز گیاهان دارویی می توان در کمال سلامت زندگی کرد. علاوه‌ بر قدیمی‌ ترین کتاب ها در طب‌ چینی زردچوبه را برای تصفیه‌ خون، التهاب و دردهای دستگاه گوارش، بیماری‌های پوستی، نارسایی‌ های کبد، کولیت اولسراتیو، دردهای مفصل لگن و زانو، اگزما و پسوریازیس نیز به کار می بردند.

اخیراً در کشورهای صنعتی غرب از ریزوم زردچوبه فرآورده‌های دارویی متعدد تهیه و عرضه شده است که برای درمان بیماری‌های التهابی پوستی کاربرد دارد.

ترکیبات مهم:

مهم ترین ترکیبات زردچوبه مواد زرد رنگی، از دسته کورکومینوزیدها هستند. این مواد به میزان ۳ تا ۵ درصد زردچوبه را تشکیل می دهند و ترکیبات اصلی آن شامل کورکومین و دزوکسی کورکومین هستند. ماده موثر زردچوبه یعنی کورکومین اثرات ضد التهابی و ضد درد شبیه داروهای مسکن معمولی را دارا می‌باشد.

اثر ضدالتهابی کورکومین با اثر ضدالتهابی داروهای استروئیدی و غیر استروئیدی نظیر فنیل بوتازون قابل مقایسه است. این دارو با مهار سنتز پروستاگلاندینهای التهابی، اثر ضد التهابی خود را آشکار میسازد. ترکیبات دیگر زردچوبه شامل اسانس ها به میزان ۳ تا ۷ درصد است که مهم ترین مواد آن شامل بیس آبولن، گواین، ژرماکرن، تورمرون، زینجیبرن و کورلون هستند.

فواید زردچوبه برای بیماری پوستی پسوریازیس:

بسیاری از افرادی که از بیماری پسوریازیس رنج می‌ برند اعلام کرده‌اند که با مصرف مداوم از زردچوبه ضایعات پوستی‌ آن ها تسکین پیدا کرده است. نتایج برخی از پژوهش‌ های علمی نیز نشان می‌ دهد که زردچوبه از طریق کنترل عوامل زیر تأثیر مثبتی بر روی کنترل بیماری پوستی پسوریازیس دارد:

1. درمان التهابات پوستی:
   کورکومین (Curcumin)، عنصر فعال زردچوبه است که خواص ضد التهابی بسیار قوی (مانند کورتیزون، اما سالم و بدون خطر) دارد. بنابـرایـن زردچــوبه التـهابات پوستی را کاهش مـی دهـد، زردچوبه با تسریع در بهبود ضایعات پوستی پسوریازیس و کمک در بازسازی پوست آسیب دیده به درمان پسوریازیس و سایر بیماری های التهابی پوست کمک می کند. پلی‌ فنول موجود در زردچوبه كه رنگ آن را زعفرانی می‌ كند، می‌ تواند در ردیف داروهای استروئیدی قرار گرفته و بیماری التهابی پسوریازیس را درمان كند.
2. خواص آنتی اکسیدانی:
   افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است. از این رو محققان به بیماران پسوریازیس توصیه می کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند. زردچوبه عامل افزایش جذب گلوكز را فعال كرده و ژن گلوكونوژنیك موجود در سلول‌های كبدی را سركوب می‌كند. زردچوبه به ۵۰۰ تا ۱۰۰ بار موثرتر از متفورمین در دفع سموم کبدی است.
3. خواص ضد آرتریت روماتوئید:
   زردچوبه درمانی طبیعی برای  آرتریت روماتوئید است. زردچوبه و مکمل‌ های غذایی حاوی آن می توانند از آرتریت روماتوئید و التهابات مفصلی ناشی از پسوریازیس پیشگیری کند. افرادی که از آرتریت پسوریازیس رنج می‌ برند، می‌ توانند آن را به صورت خوراکی یا موضعی استفاده کنند. اثر درمانی زردچوبه به اندازه داروهایی شیمیایی چون آسپرین، ایبوپروفن، سونیداك، فنی‌بوتازون، ناپروكسن، ایندومتاچین، دیكلوفناك، دگزامتارون، سكوتسیب و تاموكسی‌ فین است.
4. تنظیم سیستم ایمنی:
   یکی دیگر از فواید زردچوبه کمک به تنظیم سیستم ایمنی بدن است. زردچوبه حاوی ماده ای به نام لیپوپلی ساکارید، که باعث تعدیل فعالیت سیستم ایمنی بدن می شود.
5. درمان خارش پوستی:
   حساسیت پوستی و خارش می تواند عوامل مختلفی داشته باشد که به عنوان مثال می توان به بیماری پسوریازیس و خارش ضایعات ناشی از آن اشاره کرد. استفاده موضعی یا خوراکی زردچوبه در کاهش خارش ضایعات پسوریازیس بسیار موثر است.

نحوه مصرف:

زردچوبه که برای هزاران سال با فواید بیشماری شناخته شده است همچنان به اشکال مختلف نظیر خوراکی و موضعی مورد استفاده قرار می‌ گیرد. با ما همراه شوید تا با انواع طرز استفاده از این ادویه پرطرفدار برای کنترل بیماری پوستی پسوریازیس آشنا شوید:

الف)مصرف خوراکی:

• نوشیدنی لیمو و زردچوبه:
  مقدار کمی آب لیمو در لیوان ریخته دو قاشق غذاخوری زردچوبه و آب گرم اضافه کنید. خوب هم بزنید و هر روز ناشتا برای دفع سموم بدن خود بنوشید.
• دمنوش زردچوبه:
  مقداری اب بجوشانید و دو قاشق غذاخوری پودر زردچوبه و یک قاشق مرباخوری پودر زنجبیل به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت ۱۰ دقیقه روی شعله کم بجوشد. نوشیدنی آماده شده را از صافی رد کنید، و با کمی عسل و لیموترش که طعم آن را کمی تغییر می دهد میل کنید. به طور معمول مصرف روزی ۳ بار چای زردچوبه مشکلی ایجاد نمی کند.
• نوشیدنی مخلوطی از شیر و زردچوبه:
  شیر بادام یک لیوان معادل ۲۵۰ میلی‌ لیتر به همراه روغن نارگیل ۱ قاشق معادل ۵ میلی‌ لیتر و خمیر زردچوبه یک‌ چهارم قاشق یا کمی بیشتر را داخل ظرفی ریخته و با حرارت ملایم گرم کنید. مواد را هم بزنید تا قبل از جوشیدن کاملاً حل شوند. زمانی که نوشیدنی شما آماده شد عسل را بر حسب ذائقه‌ خود به آن اضافه کرده و میل کنید.

ب)مصرف موضعی:

• لایه برداری پوست:
  مقداری زردچوبه را با پودر چوب صندل مخلوط کرده و روی پوستتان بزنید. ۲۰ دقیقه آن را به حال خود رها کنید و سپس با آب سرد آن را تمیز کنید. این ترکیب لایه برداری قوی برای ضایعات پوستی می باشد.
• رفع خشکی پوست:
  یک عدد سفیده تخم مرغ، ۲ قطره روغن زیتون، کمی آب لیموی تازه و گلاب و کمی زردچوبه را مخلوط کنید و به تمامی قسمت خشک از جمله صورت، گردن، آرنج و زانو بمالید و پس از خشک شدن با آب ولرم بشویید.
• درمان خارش پوست:
  برای درمان خارش پوستی ۲۰ گرم زردچوبه، ۱۰ گرم حنا با عرق کاسنی مخلوط کرده به محل بمالند.

میزان مصرف زردچوبه:

به عنوان یک طعم دهنده در میزان های متفاوت و در سنین مختلف مصرف می شود. در مطالعات بالینی انسانی دوز خوراکی آن از ۵۰۰ میلی گرم بوده است. با مصرف دوز روزانه حد اکثر تا ۸۰۰۰ میلی گرم برای مدت طولانی حدود ۳ ماه عارضه جانبی آشکاری نداشته است.

تداخلات دارویی زردچوبه:

• مصرف زردچوبه می تواند زمان لخته شدن خون را افزایش دهد لذا مصرف آن همراه با داروهای ضد لخته و ضد پلاکت (مانند هپارین و وارفارین) می تواند موجب افزایش اثر آنها و خونریزی های غیر قابل کنترل شود.
• اگر زردچوبه به صورت خوراکی دریافت شود می تواند میزان اسید معده را تغییر داده و در عمل داروهای مسدود کننده گیرنده هیستامین (مانند سایمتیدین، فاموتیدین، رانیتیدین) و مهار کننده های پمپ پروتون (مانند امپرازول، پرواسید) اختلال ایجاد کند.
• زردچوبه دارای اثر کاهنده قند خون است بنابراین می تواند اثر داروهای دیابت مانند متفورمین، گلیمراید و….انسولین را شدت ببخشد.
• از مصرف همزمان زردچوبه و آسپرین اجتناب شود زیرا هر دو زمان لخته شدن خون را افزایش می دهند.
• به علت توانایی زردچوبه در افزایش اسید و ترشحات معده این گیاه می تواند در اثر داروهای آنتی اسید اختلال ایجاد کند.

نکات قابل توجه:

• برای مصرف دارویی زردچوبه، می توان آن را در کپسول های پانصد میلی گرمی ژلاتینی که در داروخانه ها به فروش می رسند، پُر نموده و استفاده کرد.
• در صورتی که بخواهیم از اثر دارویی زردچوبه استفاده کنیم مسلماً میزان مصرف آن باید بیش از اندازه غذایی و در حد توصیه شده باشد.
• برای نگه داری زردچوبه نباید از ظروف پلاستیکی استفاده کرد. بهترین ظروف آلومینیومی و شیشه های رنگی (قهوه ای) می باشند. هم چنین درب ظرف باید کاملا بسته باشد.
• ریشه و ریزوم زردچوبه که پودر نشده است در برابر حرارت مقاوم تر از پودر آن است، ولی چون اکثراً پودر زردچوبه در بازار مصرف به فروش می رسد، برای نگه داری طولانی مدت آن بهتر است در جای خنک نگه داری شود.
• چون بخشی از اثرات زردچوبه مربوط به رایحه (اسانس) آن می باشد که در اثر حرارت و یا مرور زمان کاسته می شود، لذا زردچوبه کهنه دارای خواصی کمتر از زردچوبه تازه است.

عوارض جانبی زردچوبه:

• مصرف مقادیر زیاد آن می تواند سبب ناراحتی های گوارشی شامل اختلال هضم، تهوع و دردهای معده شود.
• استفاده خوراکی هرکدام از قسمت های گیاه یا استنشاق پودر آن باعث ایجاد واکنش های آلرژیک است. واکنش های موضعی مانند کهیر، قرمزی و تورم و واکنش های خفیف به صورت ترشحات بینی، عطسه و اشک ریزش و مواد جدی تر به صورت مشکلات تنفسی و تورم گلو است.
• زیاده وری در زردچوبه برای قلب مضر است ولی البته اگر آن را با لیمو ترش استفاده کنید اثرات مضر آن را خنثی می سازد.
• افرادی که بیماری صرع دارند کمتر زردچوبه بخورند.
• افرادی که به انسداد کیسه صفرا مبتلا هستند کمتر از زردچوبه استفاده کنند.

مصرف در دوران شیردهی و بارداری:

اطلاعات کافی مبنی بر اثرات زردچوبه روی جنین و یا در حین شیردهی در دسترس نیست. مقادیر معمول مصرف در آشپزی خطری برای مادر و بچه به همراه ندارد اما از مصرف دارویی و مکمل های آن در شیردهی و بارداری اجتناب شود.