دو بیماری پوستی مشابه: اگزما و پسوریازیس:

محققان با استفاده از نمونه های بافت پسوریازیس و اگزما از ۲۴ بیمار که به هر دو بیماری مبتلا بودند توانستند تأثیرات تصادفی ژنتیکی یا محیطی را کاهش داده و به تصویری مشروح از رشد این بیماری دست یابند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ژن های خاص پسوریازیس تنظیم گر مهم گلوکز و متابولیسم لیپید بوده اما ژن های خاص اگزما به مانع روپوستی و ایمنی کم ذاتی مربوط می شوند. آنها در تحقیق خود به دو ژن NOS2 و CCL27 دست یافتند که شاید بشود به عنوان طبقه بندی کننده قابل اعتماد بیماری در نظر گرفت.

به گفته محققان با کاربست آزمونی با استفاده از دو ژن بر روی گروهی جدید از بیماران می توان به درستی همه ۲۸ مورد اگزما و ۲۵ مورد پسوریازیس را تشخیص داد. این آزمون در وهله اول بیمارانی را که در موردشان تشخیص اشتباه داده شده بود یا به لحاظ بالینی تفاوتشان نادیده گرفته بود شناسایی کرد.

به گفته محققان این کشف گام اولیه در راستای یک طب شخصی برای بیماری های پوستی التهابی مزمن است مشابه با آنچه پیش از این در سرطان شناسی اتفاق افتاد یعنی جایی که تحلیل های موتاسیون معمول تر می شوند و مبنای درمان سرطان به صورت اختصاصی برای هر فرد را شکل می دهند.

اگزما چیست؟

حساسیت‌های پوستی و شایعترین آن اگزما از بیماری‌ های التهابی شایع پوست هستند که علت آن‌ ها ترکیبی از زمینه‌ ژنتیکی و شرایط محیطی است. اگزما معمولاً با بیماری‌ های آلرژیک دیگر نظیر آسم همراهی دارد و آغاز آن از سنین نوزادی است. تظاهرات پوستی اگزما در حالت حاد به شکل ضایعات قرمز، شدیداً خارش‌دار و همراه با پوسته‌ریزی است که در اثر دستکاری، تحریک و گاهی عفونی می شوند.

اگزما یک نوع بیماری پوستی است که به دو صورت مرطوب و خشک ظاهر می شود. در نوع مرطوب، دانه های ریز مانند تاول روی پوست ایجاد می شود که در صورت پاره شدن ترشحات زرد رنگی از آن خارج می شود. در نوع اگزمای خشک ترشحات زرد رنگ وجود ندارد. اگزما پس از خشکی بیش از حد پوست، تغییر رنگ، خارش و سوزش، پوسته پوسته شدن و قرمزی و حتی گاهی بعد از ترک خوردن پوست ایجاد می شود. در اگزمای حاد، ورم و غفونت نیز دامنگیر می شود.

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن پوستی است که دو تا سه درصد افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج مطالعات نشان می دهد این بیماری خود ایمنی از نظر ژنتیکی با چاقی، دیابت و دیگر حالت های سندرم متابولیک مرتبط است. مهمترین علایم پسوریازیس شامل ایجاد تکه های ضخیم قرمز رنگ پوستی و فلس های نقره ای رنگ است که می تواند دردناک بوده و سبب خارش شود. این عارضه معمولا زانو، آرنج، پوست سر، کف دست و پا و کمر را تحت تاثیر قرار می دهد؛ همچنین در اطراف ناخن، ناخن پا و داخل دهان نیز دیده شده است.

تفاوت های پسوریازیس و اگزما:

همانطور که گفته شد پسوریازیس یک اختلال خود ایمنی است که سبب می شود سلول ها عملکردی غیر طبیعی داشته باشند. این عارضه بیشتر در بزرگسالان دیده می شود. اگزما یک التهاب پوستی است که بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می شود و عوامل محیطی در شدت آن اثر گذار هستند.

علایم اگزما و پسوریازیس در پوست سر تقریبا مشابه هستند و تشخیص آن معمولا به سختی امکان پذیر است. ولی اغلب پزشکان با تجربه با مطالعه سابقه بیمار و مدت زمان التهاب قادر هستند بیماری را تشخیص دهند. معمولا برای درمان هر دو بیماری داروهای حاوی هیدروکورتیزون تجویز می شود.

روغن نارگیل، بلغور جوی دو سر و جوش شیرین نیز از جمله درمان های طبیعی هر دو عارضه هستند. اگزما معمولا التهابات دوره ای است؛ در حالیکه پسوریازیس معمولا همراه همیشگی بیمار است.

یکی دیگر از تفاوت های این دو بیماری، عوامل تحریک کننده آن است؛ مواد شوینده و بهداشتی، گرد و غبار و حیوانات خانگی، پشم و انواع ویروس ها از جمله مواردی هستند که بیشتر می تواندد اگزما را تشدید کنند. استرس، داروهای های مسدودکننده بتا، الکل، آفتاب سوختگی، شکر و گوشت قرمز نیز بیشتر پسوریازیس را تشدید می کنند.

بیماری پسوریازیس و اگزما در اکثریت قریب به اتفاق موارد خطر جانی در پی ندارد و بجز در موارد اندکی قابل کنترل است. گزارشاتی وجود دارد که این بیماری تا بیش از پنجاه سال نیز در دوره ی بهبود باقی مانده و هیچ علامتی از آن ظاهر نشده است، با این حال باید گفت “پسوریازیس” مانند بسیاری بیماری های مزمن دیگر از قبیل دیابت یا فشارخون بالا قابل کنترل است ولی نمی توان در مورد بهبودی کامل و عدم بازگشت آن به طور قاطع صحبت کرد.

درمان های رایج در اگزما و پسوریازیس:

لازم به تذکر است که درمان‌ های سیستمیک بیماری‌ های اگزما و پسوریازیس بیشتر ترکیبی از کورتون‌ های خوراکی و سرکوب‌کننده‌ های ایمنی است که با مشورت پزشک متخصص تجویز می‌ شود. آنچه در اینجا تحت عنوان درمان آمده است محدود به ضایعات پوستی این بیماری‌ ها و تسکین التهاب و خارش آن‌ ها می باشند و

عبارتند از:

در مراحل اولیه، استفاده از مرطوب کننده‌های موضعی فاقد مواد حساسیت‌زا اولین قدم در درمان تمامی ضایعات التهابی پوست است.

استفاده از داروهای موضعی که ۲ تا ۳ بار در روز تجویز می‌ شوند تسکین دهنده‌ی التهاب و خارش ضایعات هستند.

از آنتی هیستامین‌های موضعی و خوراکی نیز برای کنترل خارش ضایعات حساسیتی، اگزما و پسوریازیس استفاده می‌شود.

عوارض روش های درمانی رایج:

کورتون‌ های موضعی با خشک و نازک کردن پوست و تضعیف سیستم ایمنی گاهی باعث تشدید التهاب می‌ شوند و در صورتی که عفونت ثانویه باکتریایی یا قارچی به التهاب اضافه شده باشد باعث انتشار وسیع عفونت می‌ شود.

مصرف طولانی‌ مدت آنتی هیستامین‌ ها نیز از نظر ایجاد عوارضی مانند خواب آلودگی برای بیمار دشوار است و علاوه بر این غالباً ضایعات در مدت کوتاهی نسبت به یک نوع دارو مقاوم می‌ شوند و نیاز به افزایش دوز یا تعویض دارو به وجود می‌آید.

تشدید علایم اگزما:

علایم اگزما در صورت مواجه شدن با موارد زیر بیشتر شدیدتر می شوند:

آلرژن ها از جمله گرده، موی حیوانات خانگی، تخم مرخ، آجیل و فرآورده های لبنی

مواد محرک پوست از جمله عطر، صابون های عطری، مواد شیمیایی، محصولات پوستی حاوی الکل

آب داغ

استرس

اخوردگی و آنفلوآنزا

شرایط آب و هوایی مانند گرما یا خشکی هوا

نوشته تفاوت‌ها و شباهت‌های دو بیماری پوستی اگزما و پسوریازیس اولین بار در سایت درمانی پسوریازیس پدیدار شد.

علائم و نشانه های بارز پسوریازیس:

علایم پسوریازیس می‌ تواند بین افراد مختلف، متفاوت باشد و

شامل یک یا چندتا از نشانه های زیر شود:

تکه های قرمز روی پوست که با فلس‌ های نقره‌ای پوشیده شده است.

نقاط کوچک پوسته پوسته شده.

پوست خشک و ترک خورده که ممکن است خونریزی هم بکند.

خارش، سوزش و یا درد در نقاطی از پوست.

ناخن ضخیم، سوراخ شده و یا برآمده.

مفاصل متورم و سفت شده.

شایع‏ترین علامت پسوریازیس به صورت برجستگی‏ های کوچک قرمز رنگ است. بتدریج این ضایعه بزرگتر شده و سطح آن پوسته پوسته می‏ شود. در حالیکه پوسته‏ های سطحی براحتی جدا شده و می‏ریزند، پوسته‏ های زیرین برداشته شوند، پوسته زیر آنها دردناک شده و خونریزی خواهد کرد. بتدریج این نواحی قرمز، رشد کرده و گاهی حتی کاملاً وسیع و چشمگیر می ‏شوند.

علائم آرتریت پسوریازیس:

مهمترین علائم آرتریت پسوریازیس درد و خشکی در مفصل یا مفاصل مبتلا است. خشکی مفصلی معمولا بعد از مدتی استراحت یا بیحرکتی مانند زمان برخاستن از خواب بیشتر می شود. مفصل گرفتار شده ممکن است متورم و قرمز شود. در بعضی موارد مفصل ممکن است بعد از مدتی دچار تخریب شود ولی معمولا این تخریب مانند آرتریت روماتویید یا روماتیسم مفصلی شدید نیست.

آرتریت پسوریازیس مزمن و عود کننده است به این معنی که مداوم است و شدت آن کم و زیاد می شود. یکی از علائم درگیری مفاصل در پسوریازیس التهاب تاندون ها است. این التهاب شایع بوده و معمولا به علت درگیر شدن بافت سینوویوم اطراف تاندون است. یکی از مناطق شایع التهای تاندون یا تاندونیت در پسوریازیس در انگشتان دست است. علامت التهاب تاندون های انگشتان دست تورم انگشت است. التهاب تاندون آشیل در محل اتصال آن به استخوان پاشنه هم از علائم پسوریازیس است.

در پسوریازیس ممکن است لیگامان ها یا رباط ها هم دچار التهاب شوند. بیمار دچار کم خونی می شود و ممکن است التهاب در چشم و بندرت در عروق یا ریه ایجاد شود.

ناحیه درگیر:

پسوریازیس در نقاط مختلف بدن می‏تواند به اشکال مختلفی دیده شود:

آرنج‏ها، زانوها، نشیمنگاه، ناحیه تناسلی، بازوها، پاها، پوست سر و ناخن‏ها نواحی هستند که بیش از سایر نقاط بدن به پسوریازیس مبتلا می‏شوند.

پسوریازیس معمولاً دو طرف بدن را به طور قرینه مبتلا می‏کند.

روی ناخن‏های مبتلا به پسوریازیس فرورفتگی‏ های کوچکی به چشم می‏خورد. ناخن‏ها ممکن است شل یا ضخیم و خمیده شوند. اصولاً درمان پسوریازیس ناخن مشکل است.

پسوریازیس معکوس، زیربغل، پستان‏ها و نواحی چین‏دار بدن در مجاورت کشاله ‏ران، نشیمنگاه و ناحیه تناسلی را مبتلا می‏کند.

پسوریازیس قطره ‏ای معمولاً کودکان و بالغین جوان را مبتلا می‏کند. در این نوع بیماری اغلب بدنبال یک گلو درد، از تعداد زیادی نقاط کوچک قرمز رنگ و قطره مانند پوشیده می‏شود. این بیماری معمولاً خود به‏ خود طی چند هفته تا چند ماه خوب شده و علایم آن محو می‏شوند.

حدود ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس، دچار درد و التهاب به حدی است که باعث ناتوانی بیمار می‏شود. در بعضی از افراد، در صورت گرفتاری شدید پوست، شد گرفتاری مفاصل هم افزایش می‏یابد. گاهی با بهبود ضایعات پوستی، از شدت درد مفاصل هم کاسته می‏شود.

پلاک های پسوریازیس:

پلاک های پسوریازیس از نقاط کوچک شبیه پوسته های شوره تا بثورات پوستی بزرگ متغیر است. موارد خفیف آن آزار دهنده است و موارد بسیار شدید بیماری می تواند دردناک، بدشکل و ناتوان کننده باشد. بیشتر انواع پسوریازیس دارای علایم متناوب است ممکن است چند هفته تا چند ماه شدید باشد سپس برای مدتی فروکش نماید یا حتی بهبود یابد. با وجود این بیماری سرانجانم ممکن است مجددا عود کند.

پسوریازیس آرتریتی علاوه بر التهاب و پوست های پولک مانند باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک و تغییر رنگ در ناخن ها، تورم و درد در مفاصل می شوند که از علائم بارز آرتریت پسوریازیس است.

همچنین پسوریازیس می تواند ناخن های انگشت و پا را مبتلا کند و باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک، رشد غیر طبیعی ناخن و تغییر رنگ آن گردد.

مقابله با ضایعات پسوریازیس:

قسمت‌ های درگیر نباید تحت فشار زیاد قرار بگیرند و یا دچار آسیب‌ هایی مانند بریدگی، زخم و ضربه مثل کیسه کشیدن شدید در حمام و خاراندن شدید شوند. پس از خوب شدن هر ناحیه از پوست نیز حتماً باید آن را با یک کرم معمولی به‌ طور مرتب چرب نگه داشت، حتی اگر هیچ ضایعه‌ای روی پوست دیده نشود، باید مرتب چرب شود تا از عود بیماری در آن قسمت پیشگیری شود.

نوشته علائم و نشانه های بارز بیماری پوستی پسوریازیس اولین بار در سایت درمانی پسوریازیس پدیدار شد.

علم پاتولوژیست:

پاتولوژیست‌ ها پزشکانی هستند که تشکیل بیماری‌ ها را براساس بیوپسی (نمونه برداری) یا آنالیز مایعات بدن می‌ دهند. تشخیص قطعی اکثر بیماری های پوستی با پاتولوژیست‌ ها می‌ باشد. پاتولوژیست آناتومیکال بیوپسی‌ های بافتی را بررسی کرده و بعضی پاتولوژیست‌ ها در زمنیه ژنتیک تخصص می‌ گیرند که می‌ توانند برای مثال بهترین درمان مناسب برای نوع خاص سرطان را مشخص کنند. پاتولوژیست ها با سایر پزشکان کار می‌ کنند تا مراقبتهای پزشکی بیماران را بهبود ببخشند.

بیوپسی یا نمونه برداری:

بیوپسی به معنی نمونه برداری از بافت ها است. بیوپسی روشی تشخیصی است که توسط آن پزشک مقداری از بافت بدن را خارج کرده و برای بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی میفرستد. در آزمایشگاه بافت شناسی یا پاتولوژی پزشک متخصص پاتولوژیست بافت های ارسالی توسط پزشک را در زیر میکروسکوپ بررسی کرده و بیماری های احتمالی را که در بافت وجود دارد تشخیص داده و به پزشک گزارش میدهد.

پسوریازیس اغلب با معاینه بالینی تشخیص داده می‌ شود و هیچ تست خونی برای تشخیص آن وجود ندارد، هر چند گاهی اوقات انجام برخی آزمایشات برای یافتن علل شعله‌ور کنندة آن ضروری است. در موارد مشکوک و شناسایی قطعی ضایعات، از بیوسپی پوست استفاده می شود که در این روش پزشک با بریدن تکه کوچکی از پوست و بررسی آن زیر میکروسکوپ، بیماری را تشخیص می‌ دهد.

روش های بیوپسی:

به طور کلی پس از تهیه نمونه، آسیب شناس (پاتولوژیست) بر اساس نوع بافت روش نمونه برداری را تعیین میکند و به آماده سازی آن میپردازد و در نهایت، پس از قرار دادن قطعه بسیار ظریفی از آن بر روی لام و رنگ آمیزی آن، به مشاهده تغییرات غیر طبیعی آن در زیر میکروسکوپ می پردازد و تشخیص بیماری را از نظر پاتولوژی به پزشک معالج، گزارش میکند.

بیوپسی به چند طریق انجام می شود که در تشخیص بیماری پوستی پسوریازیس با بی حسی موضعی و برداشت حجم کمی از بافت پوستی (به قطر ۳*۳ میلی متر) صورت می گیرد، نتیجه این نمونه برداری مشخص کننده قطعی بیماری و درمان مناسب برای آن است.

آماده سازی بیمار قبل از نمونه گیری:

فرد نمونه گیر باید قبل از نمونه گیری درخواست های زیر را از بیمار داشته باشد در غیر این صورت تشخیص اشتباه و یا غیر ممکن خواهد بود. برای نمونه اگر فرد قبل از آزمایش از کرم استفاده کرده باشد باعث پوشانیده شدن ضایعه شده و در زیر میکروسکوپ چیزی دیده نخواهد شد. بنابراین اگر به چنین شرایطی برخوردید باید نمونه گیری را چند روز بعد دوباره انجام داد.

تعیین محل نمونه‌ برداری:

• چنانچه ضایعات متعددی در مراحل مختلف پیشرفت در بدن وجود داشته باشد بهتر است که نمونه برداری را از ضایعات تازه و فعال انتخاب کرد.
• نمونه برداری از لبه برجسته و خارجی ضایعات بهتر است انجام گیرد.
• در صورت تعدد ضایعات بهتر است که بعضی از آنها را نمونه‌ برداری نمود.
• نمونه ‌برداری بخصوص از نواحی که درمانهای موضعی در آنها صورت نگرفته است باید مورد توجه باشد.
• در بیشتر موارد لازم است که از عمق و منبع اصلی کانون بیماری نمونه‌ برداری نمود.
• در صورت امکان، برای مقاصد تشخیصی باید ضایعات را به طور کامل و با یک حاشیه باریک برداشت.
• برای ضایعات ماکولی یا برجسته، تیغ را موازی پوست بگیرید و با عمق کم یک صفحه نازک از ضایعه یا کل ضایعه را (در صورت برجسته بودن) بردارید.

بیوپسی پسوریازیس ناخن:

• قبل از نمونه برداری بایستی ناخن را با الکل تمیز نموده و قسمت آزاد ناخن را بوسیله ناخن گیر کاملاً جدا کرده و دور ریخت.
• قسمت سفت یا زوائد پنیری شکل ناخن نمونه‌ های مناسبی جهت بیوپسی نیستند.
• توسط اسکالپل استریل، حدفاصل ناحیه سالم و آسیب دیده را تراشیده و تراشه های اولیه را دور ریخته و سپس مقداری از تراشه های گرفته شده از نزدیک بستر ناخن را جمع آوری می کنیم.
• برای شفاف کردن ناخن می‌ توان از پتاس ۲۰٪ و کمی حرارت استفاده کرد.

نکات بعد از بیوپسی:

• از یک محلول هموستاز یا کوتر الکتریکی استفاده کنید و محل را تمیز نمایید.
• ناحیه را با وازلین بپوشانید و به بیمار توصیه کنید که برای به حداقل رسیدن اسکار، ناحیه را حداقل برای مدت یک هفته مرطوب و پوشیده نگهدارد.
• عوارض نادر بوده و خونریزی را می‌ توان به وسیله فشردن، بخیه یا کوتر کنترل کرد. در صورت بروز عفونت که معمولا طی ۳ روز اول پس از بیوپسی رخ می‌ دهد و با آنتی‌ بیوتیک‌ های خوراکی قابل درمان است.

نوشته تشخیص قطعی پسوریازیس با بیوپسی یا نمونه برداری اولین بار در سایت درمانی پسوریازیس پدیدار شد.