در این تحقیق مشخص شد که شیوع مخمر کاندیدا در بیماران مبتلا به پسوریازیس بیشتر از افراد سالم است. با توجه به نتایج این مطالعه، توصیه می شود که کلیه بیماران دارای پسوریازیس از لحاظ وجود کاندیدا آلبيکنس دهان بررسی شده و در صورت مثبت بودن آزمایش، تحت درمان مناسب با داروهای ضد قارچ قرار گیرند.

بررسی ارتباط میان ابتلا به بیماری پسوریازیس و وجود کاندیدا آلبیکنس دهان:

کاندیدا آلبيکنس قارچ شبه مخمری است که به صورت نرمال بر روی غشاهای مخاطی، پوست، دستگاه گوارش و مخاط واژن یافت می شود. گونه های مختلف کاندیدا ساکنین نرمال سطوح موکو کو تانئوس بدن می باشند و عموما سبب بیماری های سطحی پوس و واژینیت می گردند. عفونت به صورت حاد، تحت حاد و مزمن در پوست، ناخن، مخاط واژن، برونش، ریه و دستگاه گوارش دیده میشود. انواع مختلف کاندیدا جزء فلور طبیعی پوست و مخاط بوده و به طور معمول بیماری زا نمی باشند. کاندیدا آلبیکنس به تعداد کم در دهان افراد بالغ سالم وجود دارد.

پسوریازیس یک بیماری فراگیر:

پسوریازیس یک بیماری مزمن و عود کننده پوست است. مشخص ترین ضایعات آن به صورت پلاکهایی با محدوده مشخص و با الگوی پوسته دار بخصوص در نواحی اکستنسور و سطح پوست سر می باشد. پسوریازیس یک بیماری فراگیر می باشد.

و ۲ درصد جمعیت به این بیماری مبتلا می باشند. شدت ضایعات با امتیاز PASI’ سنجیده می شود. علل مختلفی برای تشدید و یا ادامه بیماری پسوریازیس مطرح شده است. از جمله این علل می توان به علل عفونی اشاره نمود. مدتی است که اثر باکتری استرپتوکو کوس در شروع بیماری یا تشدید پسوریازیس نوع قطرهای مطرح شده است اما مکانیسم دقیق آن ناشناخته است. یکی از مکانیسم های مطرح شده در این مورد توانایی این باکتری در ترشح سوپر آنتی ژنها است.

عوامل عفونی در تشدید بیماری پسوریازیس:

عوامل عفونی دیگری نیز در تشدید بیماری پسوریازیس مطرح شده اند که از جمله آنها می توان به عفونت با مالاسزيا فورفور، مخمرهای رودهای و آندوتوکسین های باکتری های گرم منفی اشاره نمود. در یک تحقیق نشان داده شده است که درمان با داروهای ضد قارچ می تواند تأثیر خوبی در درمان بیماری سبو پسوریازیس داشته باشد. همچنین در یک مطالعه دیگر نشان داده شده است که احتمال درگیری مخاط در پسوریازیس توسط کاندیدا ۱/۳ تا ۱/۶ برابر افراد نرمال است. در تحقیق دیگری نشان داده شده است که میزان آنتی بادی سرمی ضد کاندیدا در بیماران مبتلا به پسوریازیس به ۹۳ درصد می رسد. همچنین در مطالعه دیگری مطرح شده است که کلیه بیماران دارای درماتوزهای مزمن از لحاظ عفونت های قارچی مورد معاینه و آزمایش مایکولوژیک دقیق و در صورت مثبت بودن از لحاظ عفونت قارچی مورد درمان قرار گیرند. در تحقیقاتی که توسط هنسلرت’ و والدمن” انجام شده احتمال افزایش شیوع کاندیدا دهانی در بیماران مبتلا به پسوریازیس مطرح شده است. نظر به احتمال افزایش شیوع کاندیدا دهانی در بیماران مبتلا به پسوریازیس و ضرورت تعیین نقش احتمالی کاندیدا آلبيکنس در ایجاد و باقی ماندن ضایعات پسوریازیس، انجام مطالعه در مورد ارتباط میان ابتلا به پسوریازیس و وجود مخمر كانديدا آلبيکنس در حفره دهان ضروری به نظر می رسد. بنابراین این مطالعه به منظور تعیین شیوع كانديدا آلبيکنس در بیماران مبتلا به پسوریازیس و مقایسه آن با افراد سالم طرح ریزی

روش کار:

این مطالعه از نوع تحلیلی مقطعی و جمعیت مورد مطالعه شامل دو گروه بود. گروه اول افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس که از درمان های سیستمیک برای آنها استفاده نمی شد و گروه شاهد شامل افراد به ظاهر سالمی که مبتلا به بیماری پسوریازیس نبودند. نمونه گیری به روش تصادفی صورت گرفت. محل انجام تحقیق مرکز تحقیقات پوست و سالک صدیقه طاهره دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. تعداد نمونه های لازم جهت معنی دار شدن تحقیق با استفاده از نتایج حاصل از مطالعات گذشته و محاسبه واریانس ها برای تعیین حجم نمونه محاسبه شد که معادل ۴۳ نفر برای هر گروه بود. پس از اخذ رضایت نامه از بیماران، به وسیله پرسش نامه، اطلاعاتی در مورد جمعیت مورد مطالعه گردآوری شد. این اطلاعات شامل سن، جنس، مدت بیماری پسوریازیس، محل های درگیری و شدت درگیری در هر محل درگیری و یا عدم درگیری مناطق سبوره، مانند زیر بغل و کشاله ران بودند. همچنین از افراد گروه شاهد هم اطلاعاتی در مورد سن و جنس و عدم وجود بیماری هایی که سبب افزایش شیوع کاندیدیازیس دهان می شوند بدست آمد. کلیه بیماران و یا افراد سالمی که مبتلا به دیابت، ایدز، کوشینگ یا استفاده کننده از آنتی بیوتیک های سیستمیک بودند و یا از دندان مصنوعی استفاده می کردند از مطالعه خارج شدند. همچنین بیمارانی که از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و با موضعی در دهان استفاده می کردند نیز از مطالعه خارج شدند. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از این مطالعه، از آزمون من – ویتنی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. p كمتر از ۰/۰۵ معنی دار در نظر گرفته شد.

نتایج:

طبق نتایج بدست آمده میزان مثبت بودن اسمیر و کشت از لحاظ کاندیدا در بیماران مبتلا به پسوریازیس معادل ۴۴/۲ درصد و برای افراد به ظاهر سالم معادل ۲۵/۶ درصد بود ( در واقع شیوع کاندیدا در بیماران مبتلا به پسوریازیس ۱/۷ برابر افراد به ظاهر سالم بود). فقط ۲/۵ درصد از بیماران دارای اسمير منفی و کشت مثبت بودند. مقایسه بین این دو میزان با تست آماری من – ویتنی بیانگر به طور مرزی معنی دار بودن این اختلاف بود( ۰/۰۵=p).

در این تحقیق شدت پسوریازیس بر اساس امتیاز PASI سنجیده شد. کمترین میزان امتیاز PASI محاسبه شده ۱۶ و حداکثر آن ۹۰۰ بود. میانگین امتیاز PASI در این بیماران ۱۴۶ با انحراف معیار معادل ۱۸ بود. بر طبق نتایج حاصل از این تحقیق، رابطه به طور مرزی معنی داری بین شدت پسوریازیس و شیوع کاندیدیاز دهانی وجود داشت به نحوی که ضریب همبستگی برای این دو متغير معادل ۰/۲۸ و میزان p معادل۰/۰۵ بود.

در بیمارانی که امتیاز PASI آنها زیر ۲۰۰ بود، شیوع كاندیدیاز دهانی معادل ۳۹/۵ درصد و در بیماران دارای امتیاز PASI مساوی با بیشتر از ۲۰۰، میزان شیوع کاندیدیاز به ۶۰ درصد می رسید.

در مورد رابطه بین مدت پسوریازیس و شیوع کاندیدیاز دهانی حداقل مدت بیماری در مبتلایان مورد بررسی، ۱۰ روز و حداکثر مدت بیماری ۳۰ سال بود. میانگین در بیماران مورد بررسی ۱۰/۰۷ سال با انحراف معیار ۱/۲۵ بود. رابطه معنی داری بین مدت پسوریازیس و شیوع كاندیدیاز دهانی وجود نداشت.

در بیماران مبتلا به پسوریازیس، رابطه معنی داری بین سن بیماران و ابتلا به کاندیدیاز دهانی یافت نشد. در بررسی رابطه بین جنس مبتلایان به پسوریازیس و شیوع كاندیدیاز دهانی مشخص شد که ۶۱/۵ درصد از بیماران مرد مبتلا به پسوریازیس دارای کاندیدیاز دهانی بودند ولی این میزان برای زنان مبتلا به پسوریازیس ۱۷/۶ درصد بود. تست آماری من – ویتنی بیانگر معنی دار بودن این اختلاف بود( ۰/۰۵>p).

بحث:

را در مقایسه ای که در مورد شیوع كانديدا آلبيکنس در بیماران مبتلا به پسوریازیس و افراد سالم انجام شد مشخص شد که شیوع این مخمر در بیماران مبتلا به پسوریازیس بیشتر از افراد سالم بود. این نتایج تأیید کننده نتایج مطالعه ای است که توسط والدمن در سال ۲۰۰۱ انجام شده است. در این تحقیق نیز تفاوت معنی داری بین شیوع کاندیدای دهانی در بیماران مبتلا به پسوریازیس و افراد سالم مشاهده شده است. البته شیوع کاندیدا در افراد سالم در تحقيق والدمن معادل ۳۵ درصد و در افراد مبتلا به پسوریازیس ۵۶ درصد بوده است. همچنین در تحقيق فوق الذکر رابطه ای بین شدت پسوریازیس و شیوع کاندیدای دهانی به دست نیامده و پیشنهاد شده است که در بیماران مبتلا به پسوریازیس و کاندیدا از درمان های ضد قارچ استفاده شود.

شیوع کاندیدای دهانی (کانديدا آلبيکنس) در افراد سالم جامعه بر اساس تحقیقات انجام شده از ۱۰/۸۱ درصد  تا ۶۵ درصد  ذکر شده است. میزان به دست آمده در این تحقیق در گروه شاهد معادل ۶/ ۲۵ درصد می باشد که به صورت معنی داری کمتر از شیوع آن در افراد مبتلا به پسوریازیس می باشد. در تحقیق دیگری که توسط کاندا در سال ۲۰۰۲ انجام شد، این نکته مطرح شده است که قارچ های پوستی شامل مالاسزيا فورفور، كانديدا آلبيکنس و تریکوفیتون روبروم می توانند با آزاد کردن سیتوکینین های منشأ گرفته از سلول های Thi و Tha، کموکین ها و پروستاگلاندین E سبب ایجاد و با تشدید درماتیت آتوپیک و پسوریازیس شوند. هنسلرت در سال ۱۹۹۵نشان داده است که احتمال درگیری مخاط در پسوریازیس توسط کاندیدا ۱/۳ تا ۱/۶ برابر افراد نرمال می باشد. این میزان در تحقیق حاضر ۱/۷ بوده است که به آمار فوق کاملا نزدیک است. در تحقیق انجام شده توسط ارکین” و همکارانش در سال ۱۹۹۲، توصیه شده که کلیه بیماران دارای درماتوزهای مزمن، از لحاظ عفونت های قارچی مورد معاینه و آزمایش مایکولوژیک دقیق قرار گرفته و در صورت مثبت بودن از لحاظ عفونت قارچی (کاندیدا) مورد درمان قرار گیرند.

در این مطالعه رابطه معنی داری بین شدت پسوریازیس بر اساس امتیاز PASI و شیوع كاندیدیاز دهانی بدست آمد به نحوی که در بیماران دارای امتیاز PASI بالاتر، احتمال درگیری دهان با کاندیدا بالاتر بود. در تحقیق انجام شده توسط والدمن در سال ۲۰۰۱ افزایش شیوع کاندیدا در بیماران پسوریازیس دیده شد اما رابطه معنی داری بین شدت پسوریازیس و شیوع کاندیدا به دست نیامد. با توجه به بالا بودن احتمال آلودگی با کاندیدا در بیماران با پسوریازیس شدید، به نظر می رسد که انجام آزمایش لام مستقیم و کشت از لحاظ کاندیدا در بیماران دارای پسوریازیس با شدت بالا و در صورت مثبت بودن آنها درمان کاندیدای ضروری به نظر می رسد(۹) زیرا همانطور که توسط كاندا مطرح شده است، مخمر کاندیدا می تواند عامل شروع ، با ادامه و تشدید درماتوزهای مزمن پوستی باشد. البته افزایش شیوع مخمر کاندیدا در نواحی چین دار رد شده است.

در این مطالعه رابطه معنی داری بین مدت پسوریازیس و شیوع کاندیدای دهانی یافت نشد. در مطالعات دیگر هم رابطه ای بین مدت بیماری پسوریازیس و شیوع کاندیدای دهانی یافت نشده است. بنابراین همه مطالعات انجام شده تأیید کننده عدم تأثیر مدت بیماری بر روی شیوع کاندیدای دهانی هستند.

با توجه به اطلاعات به دست آمده از این تحقیق و سایر تحقیقات به نظر می رسد که انجام تست اسمیر مستقیم و کشت و یا یک دوره درمان تجربی کاندیدا در تمام بیماران مبتلا به پسوریازیس بخصوص در بیماران مذکر دارای بیماری شدیدتر قابل توصیه است تا شاید به این نحو از شدت بیماری پسوریازیس کاسته شده و یا از ادامه بیماری جلوگیری شود.