دسته: اسلایدر

بیشتر بودن درگیری ناخن در بیماران پسوریازیس مبتلا به آرتریت پسوریاتیک

پسوریازیس یک بیماری مزمن عود کننده است که پوست، ناخن و مفاصل را درگیر می کند. میزان شیوع تقریبی آن ۱% تا ۳% تخمین زده می شود. بیماری در هر سنی می تواند شروع شود. بیشترین پیک سنی شروع در سال های دهه دوم و بعد از ۵۰ سالگی است بعد از بروز بیماری، سیر مزمنی همراه با اوج و فرود های مقطعی خواهد داشت. در حدود یک سوم بیماران درگیری ناخن خواهند داشت.

آرتریت پسوریاتیک که جزو موارد سرونگاتیو طبقه بندی می شود در ۵% تا ۸% بیماران مبتلا دیده می شود. شروع درگیری مفصلی ممکن است قبل از ضایعات جلدی بوده یا با شیوع بیشتر بعد از بروز علائم پوستی ایجاد شود. تقریباً یک سوم بیماران سابقه درگیری خانوادگی دارند.

تظاهرات بالینی بیماری بسیار متنوع بوده و در یک بیمار ممکن است الگوهای مختلفی دیده شوند و این الگوها به یکدیگر تبدیل شوند. درگیری ناخنی معمولا همراه درگیری پوستی است ولی می تواند به تنهایی هم رخ دهد. در کمتر از ۵% بیماران مبتلا به پسوریازیس درگیری ناخنی به تنهایی دیده می شود.

در بیماران مبتلا به آرتریت پسوریازیس درگیری ناخنی بسیار شایع تر بوده و در حدود ۵۰ % تا ۸۰ % بیماران دیده می شود. خصوصاً زمانی که آرتریت، انگشتان دست و یا پا را درگیر کرده باشد. ضایعات ناخنی در پسوریازیس می تواند هم به دلیل درگیری ماتریکس و هم بستر ناخن باشد. پیک سنی شیوع آرتریت پسوریازیس در دهه ۴ دیده می شود. ۸۰ % بیماران آرتریت غیرقرینه مفاصل محیطی دارند که بیشتر مفاصل دست و پا یا ترکیبی از مفاصل بزرگ و کوچک را درگیر می سازد.

روش اجرا:

بیماران مبتلا به پسوریازیس مراجعه کننده به کلینیک های بیمارستان رازی بر اساس ابتلا به آرتریت پسوریاتیک برای شرکت در مطالعه ای مورد  شاهدی به گروه های مورد (مبتلا به آرتریت ) و شاهد (عدم ابتلا به درگیری مفصلی ) تقسیم بندی شدند. ابتلای به آرتریت در گروه مورد با نظر یک روماتولوژیست عضو هیأت علمی مورد تأیید قرار گرفت. بیمارانی که با نظر روماتولوژیست، آرتریت به جز آرتریت پسوریاتیک داشتند یا فاکتور روماتوئید RF آنها مثبت بود از مطالعه خارج شدند. برای افزایش دقت مطالعه تعداد افراد گروه شاهد در حدود دو برابر گروه مورد در نظر گرفته شد.

پس از مشخص شدن اینکه بیماران جزو گروه مورد یا شاهد قرار می گیرند پرسش نامه های مخصوصی جهت تعیین درگیری ناخن و شدت آن با استفاده از تکمیل گردید. بر اساس NAPSI معیارهای استاندارد معیارهای فوق علائم مربوط به درگیری بستر ناخن شامل انیکولیز، خونریزی خطی در ناخن، هیپرکراتوز و نیز علایم مربوط به درگیری بستر oil-drop یا نمای و نیز لکونیشی و red-spot یا pitting ناخن مانند در هر ربع ناخن بررسی شده و nail plate خردشدن در صورت عدم وجود درگیری، امتیاز ۰ و به ازای درگیری هر ربع ناخن، ۱ امتیاز اضافه منظور گردید.

به هر ناخن برای درگیری بستر ناخن امتیاز از ۲ تا ۴ و برای درگیری ماتریکس ناخن امتیاز ۰ تا ۴ و نهایتاً جمع کل امتیاز برای هر ناخن از ۰ تا ۸ منظور گردید. هر ناخن جداگانه مورد بررسی قرار گرفت و امتیاز کل ناخن (ماتریکس و بستر ) برای همه ربع های ۲۰ ناخن ۰ تا ۱۶۰ در نظر گرفته شد. هم چنین بر اساس معیار استاندارد تعیین شدت بیماری پسوریازیس موسوم به شدت بیماری در تمام بیماران وارد مطالعه PASI شده، در هر دو گروه مورد و شاهد، محاسبه و در پرسش نامه مندرج گردید.

اطلاعات دمو گرافیک هر دو گروه بیماران مانند سن، جنس، سابقه فامیلی و طول مدت ابتلا نیز در پرسش نامه منعکس گردید. نهایتاً نگارش ۱۶ مورد آنالیز قرار SPSS اطلاعات با نرم افزار گرفت. برای مقایسه میانگین های کیفی از آزمون و برای مقایسه تفاوت در متغیرهای کمی chi-square استفاده گردید.

یافته ها:

در کل تعداد ۳۰ بیمار مبتلا به پسوریازیس همراه با آرتریت پسوریاتیک وارد مطالعه گردیدند که میانگین سنی آنها ۳۷ سال بود. در مقابل تعداد ۷۵ بیمار مبتلا به پسوریازیس که هیچ گونه درگیری مفصلی نداشتند با میانگین سنی ۳۵ سال به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. آنالیز اطلاعات دموگرافیک مانند میانگین سنی و نسبت جنسیتی و طول مدت ابتلا میان دو گروه، تفاوت معنی داری نشان نداد و دو گروه همسان بودند. (۰٫۰۵<P)

میانگین امتیاز PASI در گروه مورد (مبتلایان به آرتریت برابر ۹/۹۵ و در گروه شاهد برابر ۷/۵۹ بود. (۰٫۰۵<P)

شایع ترین نوع درگیری مفصلی الیگوآرتریت غیرقرینه ( ۱۷ نفر ) و سپس درگیری ستون فقرات ( ۶نفر)، پلی آرتریت قرینه ( ۶ نفر) و آرتریت اینترفالانژیال دیستال ( ۱ نفر) بود.

درگیری کف دست و پا در بیماران مبتلا به آرتریت به طور معنی داری بیش تر از بیماران فاقد آرتریت بود: ۶۶/۷ % در مقابل ۳۷/۳ % (P=0/016) اما درگیری پوست سر ( ۳/۹۳ % در مقابل ۷۷/۳ %) و صورت (۱۳/۳ % در مقابل ۲۰ %) در دو گروه اختلاف معنی داری نداشت.

جدول نشان دهنده شیوع درگیری ناخن در دو گروه می باشد که بیانگر بیشتر بودن درگیری ناخن در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک نسبت به گروه کنترل است. (۰٫۰۵<P)

newpicture612

میانگین نمره ی NAPSI در گروه مورد، ۴۶ و گروه شاهد، ۹/۲۳ بود که تفاوت واضحی داشت (P=0/017) اما تفاوت معنی داری میان درگیری اجزای ناخن و نیز نوع درگیری ناخن در دو گروه دیده
نشد.

بحث:

مطالعات مختلفی تاکنون در خصوص بررسی درگیری ناخن در بیماران مبتلا به پسوریازیس انجام شده است. برای مثال مطالعه ای که قبلاً در بیمارستان رازی توسط دکتر جمشیدی و همکاران وی انجام شده است، شدت و شیوع درگیری ناخن را در بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک بیشتر از بیم اران غیرمبتلا به آرتریت گزارش نموده است که با نتایج ما هم خوانی دارد. میانگین سنی گروه مورد در مطالعه ی ما ۳۷ سال و در گروه شاهد ۳۵ سال بوده است که این نیز با سایر مطالعات که بیشترین شیوع بیماری را در دهه ۳ و ۴ گزارش نموده اند، هم خوانی دارد هم چنان که آنالیز میانگین سنی دو گرو ه در مطالعه ی حاضر نشان داد احتمالاً محدوده سنی خاصی برای درگیری مفصلی پسوریازیس متصور نمی باشد که این مورد در تطابق با سایر مطالعات مبنی بر رخ دادن آرتریت در هر سنی است.

میانگین سن شروع بیماری در مطالعه ی کنونی ۲۴ سال در گروه مورد و ۲۶ سال در گروه شاهد بوده است که نسبت به مطالعات انجام شده در دیگر نقاط دنیا تا حدی کمتر است. مطالعات دیگر انجام شده در ایران نیز این امر را تأیید می کنند. این امر احتمالاً ناشی از جوان تر بودن بافت جمعیتی کشور ما و نیز تمایل بیشتر برای درمان در این سنین به دلیل مسائل مربوط به زیبایی است.
نکته دیگر در مطالعه ی حاضر، عدم یافتن ارتباط معنی دار میان ترکیب جنسیتی بیماران و شیوع آرتریت پسوریاتیک است که این امر نیز در راستای نتایج مطالعات پیشین در خصوص برابری احتمالی شیوع آرتریت در هر دو جنس است.

و اما در خصوص سابقه خانوادگی مثبت برای پسوریازیس با درگیری مفصلی در این بیماری مطالعه ی حاضر نتوانست رابطه ی معنی داری را نشان دهد که این امر تا حدودی در تناقض با مطالعات دیگر است که عموماً بر وجود رابطه ای معنی دار و هم جهت میان این دو متغیر تأکید دارند. هم چنان که در بخش یافته ها بی ان گردید مطالعه ی ما توانست میان درگیری بخش های آناتومیک مختلف بدن و درگیری مفصلی تنها در خصوص د ر گیری کف دست و پا رابطه ی معنی داری را نشان دهد.

یک یافته درخور توجه ارتباط میان PASI و درگيري مفصلي است كه بين دو گروه مورد و شاهد آنالیز آن تفاوت معنی داری نشان نداد. مطالعات دیگر بر عدم ارتباط میان فروکش کردن یا عود علائم جلدی با درگیری مفصلی پسوریازیس تأکید دارند که بیان همین یافته به زبانی دیگر است.

در نهایت آنالیز امتیاز مربوط به گروه مورد و شاهد در مطالعه ما تفاوت معنی داری به صورت هم جهت را آشکار نمود. به بیان دیگر بیماران مبتلا به درگیری مفصلی با احتمال بسیار بیشتری
درگیری ناخنی را نشان خواهند داد. مطالعات دیگر بر بیشتر بودن شیوع درگیری ناخنی در بیماران مبتلا به آرتریت به خصوص هنگامی که این آرتریت مفاصل، دست یا پا ر ا درگیر کرده باشد صحه گذارده اند.

که در مجموع با یافته های ما در خصوص شیوع بالاتر درگیری مفصلی در بیماران مبتلا به درگیری کف دست و پا و نیز شیوع بیشتر درگیری ناخن در این بیماران مطابقت دارد. شیوع درگیری ناخنی در ۸۵ % بیماران مبتلا به آرتریت پسوریاتیک گزارش شده است درحالی که این رقم در کسانی که فاقد درگیری مفصلی هستند فقط حدود ۳۱ % است. مطالعه ی حاضر درگیری ناخنی در مبتلایان به آرتریت پسوریاتیکی را در حدود %۶۶ نشان داده است که با مطالعات قبلی مطابقت دارد. هم چنین شیوع درگیری ناخن در مطالعه ی ما در مجموع بیماران حدود ۴۳ % بوده است که در محدوده ی سایر مطالعات (متغیر از ۱۰ تا ۵۵ %) قرار می گیرد.

شایع ترین فرم درگیری ناخن در مطالعه ی حاضر انیکولیز بوده است که در تناقض با سایر مطالعات مبنی بر شیوع بیشتر pitting می باشد. این امر احتمالاً ناشی از کم بودن حجم نمونه در مطالعه ما است که احتمال تغییر آن با افزایش حجم نمونه وجود دارد. مطالعه ی ما نتوانست ارتباط معنی داری میان انواع درگیری ناخن با آرتریت پسوریاتیک نشان دهد، اما مطالعات دیگر در مواردی نوع خاصی از درگیری ناخن مانند انیکودیستروفی در یک ناخن و سیر زمانی آن را در همراهی معنی داری با درگیری مفصل DIP همان انگشت پیشنهاد نموده اند.

در مطالعه ی حاضر شایع ترین نوع مختلف درگیری مفصلی الیگوآرتریت غیرقرینه با شیوع ۵۵ % بوده است. که با سایر منابع هم سو است. بررسی ارتباط جزء به جزء درگیری ناخن با شدت بیماری پسوریازیس احتمالاً برای نخستین بار در این مطالعه در ایران انجام شده است که این امر از امتیازات آن به شمار می رود.

در کل و بر اساس مطالعه حاضر به نظر می رسد میان شدت درگیری ناخن NAPSI و درگیری مفصلی ارتباط معنی داری قابل پیشنهاد است، اما در خصوص نوع درگیری ناخن حداقل بر اساس این مطالعه ارتباط خاصی متصور نمی باشد. البته چنان چه این موارد در مطالعه ای وسیع تر و با حجم نمونه بیشتر مورد آنالیز قرار گیرند شاید بتوان به رابطه خاصی میان این متغیر ها پی برد.

انواع ادویه جات و چاشنی ها و رابطه مصرف آن ها با پسوریازیس

ادویه ها و چاشنی ها جز جدایی ناپذیر غذاها بوده و حتی خوردن غذا بدون ادویه مثل خوردن غذا بصورت خام است. ترکیب درست ادویه ها اگر رعایت شود، غذا بسیار خشمزه خواهد شد. در هر کشور و هر فرهنگی، ادویه های گوناگونی به کار برده می شود و هر غذایی نیز ادویه خاص خودش را دارد که با استفاده از ادویه ها، آن غذا طعمی خاص و مخصوص به خودش را میگیرد. از طرفی ادویه جات خاصیت دارویی هم دارند و بیشتر آن ها مواد اولیه طب سنتی گیاهی به شمار میروند و در واقع در زمان های قدیم ادویه جات دارو بوده و بعد به مرور با رشد داروهای شیمیایی کنار گذاشته شده اند. در ادامه مطلب به انواع ادویه جاتی که می توانند پسوریازیس را تشدید کنند و همچنین به انواعی از آن ها که در کنترل بیماری موثر هستند اشاره می شود.

ادویه جات موثر در تشدید پسوریازیس:

برخی ادویه جات، ترشیجات مانند فلفل، میخک، زیره، رازیانه، دارچین، فلفل قرمز، خردل، فلفل شیرین، جوز، پوست لیمو و کاری و چاشنی هایی مانند سس مایونز، سس گوجه فرنگی، سس فلفلی و سرکه سبب التهاب بدن می شوند که باید از مصرف آنها اجتناب کرد.

بهترین ادویه جات ضد التهاب و پسوریازیس:

تمامی گیاهان و ادویه‌جات که در اینجا آورده شده خواص ضدالتهابی دارند و می‌ توانند موجب کاهش التهابات مزمن در بدن شوند، فقط کافیست آنها را روی همه‌ غذاها بپاشید.

ریحان:

ریحان گیاه باغ و سبزی معطریست که تابستان، ایتالیا و اوقات خوش غذا خوردن را در ذهن تداعی می‌کند. به سالاد، سوپ، و پاستا عطری خوشایند می‌بخشد. در مطالعه‌ایی درباره‌ی دم‌نوش‌های گیاهی مشخص شد زردچوبه، رزماری، مرزنجوش، پونه، و ریحان ۵ پیشتاز حاوی فلاوونوید‌ها هستند. ریحان، به طور خاص قند خون را کاهش و التهاب را از بین می‌برد.

بابونه:

بابونه قند خون را کاهش می‌دهد و با دفع قند از خون و ذخیره‌ی آن در کبد مانع از عوارض دیابت می‌شود. پس از یک روز کاری سخت، دم‌نوشی آرامش‌دهنده‌تر و تسکین‌دهنده‌تر از یک فنجان چای بابونه وجود ندارد.

دارچین:

بر اساس مطالعات متعدد مشخص شد دارچین قند خون را کاهش می‌دهد. اما در یکی از مطالعات اخیر پس از مصرف دارچین کاهش چشمگیری در قند خون ناشتا مشاهده نشد. مجددا امتحان نمودند و دریافتند که دارچین هموگلوبین ۱C A را کاهش می‌دهد. در هر صورت، مصرف دارچین همراه با غذا، التهابات را التیام بخشیده و در نتیجه‌ی کاهش کلسترول و افزایش سوخت و ساز بدن، منجر به کاهش وزن می‌شود. البته، مادامی که دارچین را می‌پزید، فواید آن را خنثی می‌کنید. بنابراین آن را روی لوبیا، عدس و برنج قهو‌ه‌ای یا گوشت قرمز پخته شده امتحان کنید، و بدون قند بمانید!

زیره‌ی سبز:

زیره‌ی سبز نوعی ادویه‌ از خانواده‌ی جعفریست که با عدس قرمز یا برنج قهوه‌ای تناسب خوبی را پدید می‌آورد. از آن سخاوتمندانه بهره ببرید، زیره، قند خون و کلسترول را کاهش می‌دهد. زیره همچنین تاثیری مثبتی بر بیماری‌های مزمن ناشی از التهاب دارد که بسیار نیز خطرناکند.

گل قاصدک:

خواص دارویی گل قاصدک درمیان همه‌ی گیاهان، شگفت انگیز است، بنابراین هرگز نباید این علف هرز را از باغچه خود ریشه‌کن کنید. برگ‌های سبز و تیره‌ی آن بدن را مملو از موادی می‌کند که فشار خون را کاهش می‌دهد و کبد را درمان می‌کند. مانند گزنه، قاصدک‌ها نیز ادرار را افزایش می‌دهند و بدین ترتیب، عمل پاکسازی خفیفی در بدن صورت می‌پذیرد. قاصدک به کاهش وزن کمک می‌کند، که برای اکثر بیماران پسوریازیس سودمند است.

شوید:

شوید همراه با ماهی، تخم مرغ و قارچ بسیار لذیذ است. خواستگاه شوید خاورمیانه و جنوب غربی روسیه است، اما درحال حاضر جای خود را در آشپزخانه‌های اروپایی و داروفروشی‌های قرون وسطایی نیز باز نموده‌ است. سالها پیش به‌ طور عمده برای افزایش شیر زنان استفاده می‌شد. اما درحال حاضر به عنوان گیاهی موثر در مبارزه با التهاب شناخته شده است. پایگاه گیاه‌شناسی جیمز دوک، ۷۰ ماده شیمیایی مختلف را در شوید که به مبارزه با پسوریازیس کمک می‌کند ذکر کرده است.

رازیانه:

رازیانه وقتی به عنوان سبزی خورده می‌شود، طعمی بی‌نظیر دارد. از سوی دیگر، دانه‌ی این گیاه عطری قوی‌ دارد؛ دم‌نوش رازیانه برای نفخ نوزادان فوق‌العاده است. هم سبزی و هم دانه‌ی آن شامل ترکیباتی شیمیایی است که با التهاب مبارزه می‌کند. آنتول، یکی از مواد شیمیایی گیاهی موجود در رازیانه است که مانع از عوامل التهابی در بدن می‌شود و با سرطان مبارزه می‌کند. جویدن دانه‌های رازیانه بعد از هر وعده‌ی غذایی برای تمیز نمودن دندان و نفسی تازه در هند مرسوم است. اگر عطر و طعم داروی سرفه را دوست دارید، بدانید که رازیانه نیز سرکوب‌کننده‌ی خوبی برای سرفه با همان عطر و طعم است (علاوه بر کمک به مبتلایان دیابت و بیماری‌های دستگاه گوارش) و اسانس‌های آن به شکل کپسول نیز در دسترس است.

سیر:

سیر در کنار ریحان، پونه و روغن زیتون طعم و مزه‌ی خاصی به غذاهای ایتالیایی و مدیترانه‌ای می‌بخشد. سیر برای عملکرد قلب مفید است و از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کند، درست مانند پیاز، موسیر، پیازچه که همگی از یک خانواده هستند. در میان آن‌ها سیر بالاترین خاصیت ضدالتهابی را دارد و سرکوب کننده‌‌ی دیابت است. اما سیر می‌تواند از این هم موثرتر باشد: قند خون و چربی، همچنین پروتئین واکنش‌پذیر C و التهاب، را کاهش دهد. تقریبا هر نوع سبزی همراه با سیر و روغن زیتون خوش‌طعم می‌شود. اگر در مضیقه باشم، در آشپزخانه‌ام از سیر خشک شده استفاده می‌کنم. اما متوجه باشید که سیرِ خشک تمامی تاثیرات مثبت سیر تازه را ندارد. سیر خام و تازه‌ خرد شده به نظر قدرتمندترین تاثیرات را دارد.

زنجبیل:

زنجبیل گیاهی فوق‌العاده در مبارزه با دیابت و چربی خون بالاست، زیرا به طرق مختلف با دیابت مبارزه می‌کند و حتی به کاهش وزن نیز کمک می‌کند. درحقیقت، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۲ از سوی متخصصین تغذیه در دانشگاه کلمبیا انجام شد، نشان داد افرادی که بعد از صبحانه‌ی یک نوشیدنی گرم زنجبیلی می‌نوشند ۴۳ کالری بیشتر از دیگران می‌سوزانند. علاوه بر این، گزارشات حاکی از آن است که نوشیدن یک نوشیدنی حاوی ۲ گرم پودر زنجبیل تا ۳ ساعت بیشتر احساس سیری در فرد پدید می‌آورد.

زردچوبه:

زردچوبه یا زرچوبه با نام علمی (Curcuma longa) نوعی گیاه و ادویه‌ ای است که از آن گیاه تهیه می‌ شود. مهم ترین خاصیت زردچوبه، خاصیت ضد التهابی آن است. یکی از اثرات گزارش شده زردچوبه ضد بیماری پسوریازیس بودن زردچوبه و کمک کننده در درمان پسوریازیس و سایر بیماری های التهابی پوست می باشد. از دیگر خواص زردچوبه اثرات ضد صفرایی، ضد سموم کبدی، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد نفخ و مقوی معده هستند.

تکنیک های سایکودرماتولوژی برای بیماران مبتلا به پسوریازیس

کسانی که پسوریازیس را در دوران نوجوانی تجربه کرده‌اند، احتمالا می‌ دانند که مشکلات پوستی فقط به حوزه زیبایی و ظاهری محدود نمی‌ شوند، بلکه می‌ توانند بر عزت نفس افراد شدیدا تاثیر منفی بگذارند. حتی بیماری‌ های مزمن پوستی،‌ از آکنه گرفته تا اگزما، همگی می‌ توانند تاثیر منفی زیادی برای سلامت روان‌ شناختی افراد داشته باشند. با این‌حال و تا چند سال پیش، این موضوع زیاد مورد بحث قرار نمی‌ گرفت. هنوز هم بیماری‌ ها و مشکلات پوستی با داغ ننگ برای افراد همراه هستند و معمولا از عدم آگاهی شدیدی نشات می‌ گیرند که باید به چالش گرفته شود.

تحقیقات جدید نشان میدهد سایکودرماتولوژی (psychodermatology) میتواند به کاهش علائم بیماران مبتلا به پسوریازیس، اگزما، آکنه و اختلال رنگدانه ویتیلیگو کمک کند. گروهی از محققان دپارتمان روانشناسی دانشگاه شفیلد نتایج تحقیقات صورت گرفته بر روی ۹۰۰ بیمار در ۲۲ مطالعه مختلف را مورد بررسی قرار داده و دریافتند: شاخه نوظهور در حوزه روانپزشکی موسوم به «سایکودرماتولوژی» نقش موثری در بهبود علائم فیزیکی بیماریهای پوستی ایفا میکند.

پسوریازیس و سایکودرماتولوژی:

دکتر سوزانا بارون، متخصص پوست و از اعضای بیمارستان سنت توماس در لندن، می‌ گوید: «برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس هنوز هم ترجیح می‌ دهند که وارد استخرهای شنا نشوند، چون مردم هنوز هم فکر می‌ کنند که بیماری این افراد مُسری است. بیماری‌ های پوستی می‌ توانند تاثیر زیادی بر نحوه نگرش افراد نسبت به خودشان بگذارند. حتی روابط اجتماعی و شغل این افراد تحت تاثیر بیماری‌ شان قرار دارد».

امروزه بسیاری از افراد می‌ دانند که استرس و ترومای عاطفی می‌ توانند روی پوست تاثیر بگذارند و بیماری‌ های پوستی را تشدید کنند. علاوه بر این، می‌ دانند که سلامت جسمی و عاطفی ما واقعا تا حد زیادی به همدیگر مرتبط هستند. بنابراین، اصلا عجیب نیست که زندگی کردن با بیماری پوستی می‌ تواند عوارض زیادی برای روان ما داشته باشد.

اما فهم بیشتر ما درباره نقش استرس و اختلال اضطرابی در تشدید بیماری‌های پوستی، فقط به شکل‌گیری نوعی چرخه معیوب منجر شده است که هیچ کمکی به درمان ما نمی‌ کند. با این‌ حال، حوزه نوظهوری به‌نام سایکودرماتولوژی (psychodermatology) در علم پزشکی، این مسائل را به رسمیت می‌ شناسد و بر این نکته تاکید می‌گذارد که نیاز به حمایت روانی در افراد مبتلا به بیماری‌ های پوستی معمولا برآورده نمی‌ شود.

تکنیک های سایکودرماتولوژی در بیماران مبتلا به پسوریازیس:

در سایکودرماتولوژی از روش‌ها و تکنیک‌ های خاصی برای مقابله با عوارض روان‌ شناختی ناشی از بیماری‌ ها و مشکلات پوستی نظیر پسوریازیس استفاده می‌ شود. در ادامه با چند مورد از آن‌ ها آشنا می‌ شویم.

ذهن‌آگاهی (Mindfulness):

این روش برای کاهش استرس و مقابله با اختلال اضطرابی در افراد مبتلا به بیماری‌ های پوستی به کار می‌ رود. این روش می‌ تواند بر ذهن‌ آگاهی عمومی و با هدف کاهش استرس متمرکز باشد یا متناسب با بیماری‌ های خاص مثل پسوریازیس طراحی شود.

معکوس‌ سازی عادت:

بسیاری از بیماری‌ های پوستی می‌ توانند افراد را به انجام دادن رفتارهای تکراری و مخرب مبتلا کنند، مثل خاراندن پوست یا کندن آن. مقابله با این عادت‌ ها برای بیماران واقعا سخت است و تداوم آن‌ ها می‌ تواند باعث تشدید بیماری یا جلوگیری از روند بهبود آن شود. خوش‌ بختانه، روش معکوس‌ سازی عادت بر این موضوع متمرکز می‌ شود که چگونه عادت‌ های تکراری و مخرب را از بین ببرد یا میزان آن‌ها را کمتر کند.

روابط:

انواع روابط اجتماعی واقعا برای زندگی انسان‌ ها ضروری هستند. زندگی کردن با هر بیماری پوستی می‌ تواند شکل‌گیری روابط اجتماعی جدید را با مشکل مواجه کند. با این‌حال، سایکودرماتولوژی می‌ تواند به ایجاد اعتماد به‌ نفس و غلبه کردن بر اختلال اضطراب اجتماعی کمک کند. علاوه بر این، می‌تواند توصیه‌ های کاربردی مختلفی را در زمینه پیشبرد روابط اجتماعی به افراد مبتلا به بیماری‌ های پوستی ارائه دهد.

۹ بیماری که با «پسوریازیس» به سراغ افراد می‌آید

به گفته محققان، افرادی که مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس هستند با افزایش ریسک ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر هم روبرو هستند. به گزارش سایت درمانی پسوریازیس به نقل از مهر، طبق برآورد‌ها، در حدود ۲ درصد از جمعیت جهان به این بیماری پوستی مبتلا هستند. بسیاری از مطالعات دهه گذشته نشان داده‌اند که بیماری پسوریازیس ارتباط مستقیمی با بیماری‌ های سبک زندگی و سایر شرایط مزمن دیگر دارد. در حقیقت، این باور وجود دارد که ۷۳ درصد بیماران حداقل مبتلا به یک بیماری دیگر همراه با این بیماری هستند. همچنین مشخص شده است که بیماران مبتلا به پسوریازیس حاد، ۵ سال کوتاه‌تر از افراد عادی عمر می‌ کنند.

پسوریازیس و امکان ابتلا به بیماری های دیگر:

به گفته پزشکان، بیماران مبتلا به این بیماری پوستی در معرض ابتلا به برخی بیماری‌ های دیگر هم قرار دارند که در ادامه اشاره می‌شود:

۱-بیماری قلبی عروقی:

در طول دهه گذشته، چندین مطالعه نشان داده‌اند که ریسک ابتلا به بیماری قلبی عروقی در بیماران مبتلا به پسوریازیس بسیار بالاست. در حقیقت این بیماری پوستی به تنهایی فاکتور پرخطر بروز «انفارکتوس می‌وکارد» است.

۲-دیابت:

محققان با بررسی ۲۷ مطالعه مشاهده‌ای دریافته‌اند که پسوریازیس با افزایش شیوع نرخ ابتلا به دیابت نیز مرتبط است. علاوه بر دیابت، این بیماران بسیار مستعد ابتلا به کلسترول بالا نیز هستند.

۳-فشارخون بالا:

بیماران مبتلا به پسوریازیس حاد بسیار در معرض ریسک ابتلا به فشارخون بالا کنترل نشده قرار دارند.

۴-افسردگی و اضطراب:

پسوریازیس موجب ایجاد اعتمادبه نفس پایین می‌ شود و این گروه از بیماران از اختلالات افسردگی و اضطراب رنج می‌ برند. حقیقت تکان دهنده در این مورد این است که در حدود ۱۰ درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس حداقل یک بار به فکر خودکشی می‌ افتند.

۵-چاقی:

کودکان و بزرگسالان مبتلا به پسوریازیس در مقایسه با افراد سالم، ۳۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به چاقی قرار دارند. احتمال چاقی در بیماران مبتلا به پسوریازیس حاد بیش از ۵۰ درصد است. با وجود مطالعات گسترده در این زمینه هنوز مشخص نیست که آیا بیماری پسوریازیس موجب چاقی می‌شود یا بالعکس.

۶-التهاب بافت چشم:

بیماری یوئیت، التهاب چشم است که بر لایه میانی چشم موسوم به یوه تاثیر می‌ گذارد. این لایه شامل عنبیه و لایه نازکی متشکل از عروق خونی و بخش دیگری از چشم موسوم به جسم مژگانی است. مطالعات اخیر نشان داده‌اند در حدود ۲ تا ۷ درصد مبتلایان به پسوریازیس از این بیماری چشمی رنج می‌ برند.

۷-بیماری کبدی:

پسوریازیس در بلندمدت بر کبد تاثیر می‌گذارد. نرخ شیوع بیماری کبدچرب غیرالکلی در این دسته از بیماران می‌ تواند چیزی بین ۱۷ تا ۶۰ درصد باشد که به خفیف تا شدید بودن این بیماری پوستی بستگی دارد. در بسیاری از موارد هم داروهای مورداستفاده برای درمان این بیماری پوستی به کبد اسیب می‌رسانند.

۸-پوکی استخوان:

بیماری پسوریازیس در مفاصل هم می‌ تواند زنان را در معرض ریسک بالای پوکی استخوان قرار دهد. به گفته محققان، هر چقدر مدت زمان بیماران مبتلا به پسوریازیس بیشتر باشد، ریسک ابتلا به پوکی استخوان نیز در آن‌ ها افزایش می‌ یابد.

۹-سرطان:

بیماران مبتلا به پسوریازیس سه برابر افراد فاقد این بیماری مبتلا به سرطان غدد لنفاوی می‌ شوند.

مقابله با پسوریازیس با کمپرس تهیه شده با جوشانده چند برگ کاهو

کاهو محتوی چند ماده مهم و شفابخش برای پسوریازیس و اگزما است. ۸ درصد سیلیس، ۹ درصد فسفر و مقدار سولفور موجود در کاهو برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن مفید است. این گیاه منبع غنی ویتامین A است. ویتامین A در روند بازسازی سلول ها موثر است و در نتیجه به پوست طراوت تازه ای می بخشد.

کاهو:

کاهو یکی از قدیمی ترین سبزیجات دنیا به شمار می آید که منشأ آن در هندوستان و آسیای مرکزی است. پیشینه مصرف کاهو در ایران شش قرن قبل از میلاد است. این سبزی یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافت و جزو غذاهای مهم رومیان شد. کاهو گیاه بومی کشورهای مدیترانه ای و خاورمیانه است که در سراسر جهان از آن استفاده می شود. کاهو سرشار از مواد معدنی، ویتامین و فیبر است. کاهو از نظر طب قدیم ایران سرد و مرطوب است اشتها را تحریک و سموم را از بدن دفع می کند.

مصرف کاهو و پسوریازیس:

استفاده از کمپرس تهیه شده با جوشانده چند برگ کاهو به مدت ۲۰ دقیقه، در برطرف کردن آکنه و پسوریازیس موثر است. برای تأثیرگذاری، آب کمپرس باید به دمای اتاق برسد و به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست گذاشته شود.

همچنین می توانید مقداری برگ تازه کاسنی یا برگ سبز کاهو را بکوبید و یک سفیده تخم مرغ به آن اضافه کنید. کمی هم بزنید و روی پوست صورت و بقیه قسمت هایی که التهابات جلدی پسوریازیس یا اگزما دارند بمالید و بعد از ۲۰ دقیقه با آب ملایم بشوئید.

ماسک ضد التهابی کاهو:

این ماسک کاهو برای از بین‌ بردن ضایعات پوستی و التهاب آنها مناسب است. مواد لازم برای این ماسک عبارتند‌از:

یک برگ کاهو

یک قاشق غذاخوری گلاب

یک قاشق چایخوری آبلیمو

برای استفاده از این ماسک کاهو را رنده یا کاملا ریز خرد کنید. گلاب و آبلیمو را به کاهو اضافه و خوب مخلوط کنید. مخلوط به دست آمده را بر روی ضایعات التهابی بمالید و به مدت ۱۵ دقیقه صبر کنید. سپس صورت خود را با آب گرم بشویید.

ماسک کاهو برای پوست های خشک:

این ماسک، پوست شما را نرم و لطیف می‌ کند و ویژه کسانی است که دارای پوست بسیار خشکی هستند. مواد لازم برای این ماسک عبارتند از:

یک برگ کاهو

یک قاشق غذاخوری روغن زیتون

یک قاشق چایخوری آبلیمو تازه

برای تهیه این ماسک ابتدا کاهو را به‌ صورت خیلی ریز خرد کنید و بکوبید. سعی کنید آب حاصل از کوبیدن کاهو هدر نرود و در میان قطعات خردشده کاهو بماند. روغن زیتون را به کاهو اضافه کنید و خوب هم بزنید تا مواد یکدست شود و در آخر آبلیمو اضافه کنید و آن قدر مخلوط کنید تا آبلیمو نیز با مواد ماسک یکی شود. سپس مواد این ماسک را به آهستگی با انگشت روی پوست خود (به غیر از دور چشم‌ها) بمالید به طوری که یک لایه کامل روی پوست را بپوشاند.

دقت کنید مواد ماسک از روی پیشانی داخل چشم سرازیر نشود، چون به علت داشتن آبلیمو دچار سوزش چشم می‌ شوید. بعد از ۱۵ دقیقه پوست را با آب ولرم بشویید.

فواید کاهو برای پوست، مو و ناخن:

۸ درصد سیلیس، ۹ درصد فسفر و مقدار سولفور موجود در کاهو برای حفظ سلامت پوست، مو و ناخن مفید است.

ویتامین ها و مواد مغذی کاهو، از ریزش مو پیشگیری می کند.

مصرف کاهو در گونه ها، سرخی مطلوب پدید می آورد.

استفاده از کاهو به علت داشتن املاح فراوان به خصوص منگنز و روی برای جلوگیری از ریزش و سفید شدن مو مفید است.

همچنین با برطرف کردن کمبود هموگلوبین و نمک های معدنی باعث شادابی پوست می شود.

پتاسیم موجود در کاهو با بهبود گردش خون، روند انتقال مواد مغذی و اکسیژن را به پوست تقویت می کند.

چه نوع کاهویی انتخاب کنیم؟

کاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از کاهوی گرد بهتر است. کاهوی گرد ارزش غذایی چندانی ندارد زیرا دارای مقدر زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می کند.

موارد احتیاط:

کاهو یکی از سبزیجاتی است که بسیار مستعد آفت است. بنابراین قبل مصرف به طور کامل آن را با آب سرد بشویید.

مضرات کاهو:

در خوردن کاهو چه بصورت خام یا پخته نباید زیاده روی شود زیرا:

کاهو دارای مقدر زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می کند.

موجب عوارضی از جمله ازدیاد فراموشی و کم شدن حافظه

ضعف دید چشم

نفخ زیاد و کم شدن نیروی جنسی می شود.

نکته: برای رفع این عوارض می توان از نعنا، کرفس، هلیله پرورده و زیره استفاده کرد.

مراقبت های پوستی برای افراد مبتلا به پسوریازیس در فصول سرد

استفاده از مرطوب کننده ها، کاهش استرس، نوشیدن آب و پوشیدن لباس نرم از راه های مراقبت پوست برای افراد مبتلا به پسوریازیس در فصل زمستان هستند. فقط ابتلا به بیماری صدف (پسوریازیس)، نمی تواند دلیل خوبی برای سپری کردن کل زمستان در رویای فرا رسیدن تابستان باشد. در زمستان تنها لازم است مراقبت های بیشتری از پوستتان انجام دهید تا بتوانید با خیالی راحت به زندگی معمولی خود ادامه دهید. زمستان را به عنوان فصلی برای ناز پروده کردن خودتان و کنترل بیماری صدف (پسوریازیس) نگاه کنید.

استفاده از مرطوب کننده ها:

برای کاهش قرمزی و خارش پوست و بهبود تکه های سفید بیماری صدف پوست خود را همواره مرطوب نگه دارید. استفاده بیشتر از پماد و کرم های مرطوب کننده، می تواند مقدار آب بیشتری را در پوست شما حفظ کند. از صابون های مرطوب کننده استفاده کرده و بعد از دوش، حمام و یا حتی شستن دست و صورت از لوسیون های مخصوص استفاده کنید. برای جلوگیری از حساسیت، از محصولات بدون رایحه استفاده کنید. از نرم‌ كننده‌های‌ پوستی‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ مثل‌ روغن‌ معدنی‌، كرم‌ سرد یا لوسیون نوزاد یا اوسرین‌ استفاده‌ كنید. این نرم کننده ها با ایجاد لایه ای از چربی طبیعی در سطح پوست مانع تبخیر آب می شوند و درعین حال منافذ پوست را نمی بندند.

مراقب دوش آب گرم باشید:

دوش های آب گرم طولانی مدت می تواند رطوبت پوست شما را بگیرد. مدت زمان دوش آب گرم باید کوتاه باشد. حمام کردن در وان نیز گزینه ی بهتری محسوب میشود. از نمک ها و یا روغن های مخصوص وان حمام نیز می توانید استفاده کنید. ۱۵ دقیقه دراز کشیدن در وان می تواند باعث ریخته شدن پوسته ها و تسکین خارش پوست شما شود. بعد از حمام بلافاصله از کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده استفاده کنید.

استفاده از رطوبت ساز:

برای اینکه هنگامی که از خواب بیدار می شوید پوستی لطیف و مرطوب داشته باشید، از دستگاه های رطوبت ساز استفاده کنید. برای مقابله با تاثیرات بخاری (منبع حرارتی) داخل اتاق در طول شب می توانید از رطوبت ساز استفاده کنید. برای جلوگیری از تجمع باکتری ها هر چند وقت یکبار از روی دستورالعمل دستگاه، آن را تمیز کنید.

لباس های نرم بپوشید:

باد و آب و هوای سرد می تواند باعث تحریک پوست شما و شعله ور شدن پسوریازیس شود. همچنین این شرایط آب و هوایی می تواند پسوریازیس موجود در مفاصل شما را دردناکتر کند. در هنگام خارج شدن از منزل نیز تمام پوست بدنتان که در معرض سرما قرار دارد را با لباس های نرم بپوشانید. کلاه، دستکش و شال گردن می تواند به شما کمک کند. البته آنقدر لباس نپوشید که عرق بکنید، عرق، پسوریازیس را بدتر می کند. به جای پارچه های کتانی زبر و پشم و یا سایر پارچه هایی که می توانند پوستتان را اذیت کنند، از لباس های پنبه ای استفاده کنید.

آب بنوشید:

برای مرطوب نگه داشتن پوست آب بنوشید. کم رنگ شدن ادرار یکی از نشانه های دریافت آب به اندازه و کافیست. اگر ادرار شما تیره و یا زرد پررنگ است باید آب بیشتری مصرف کنید.

استرس را کاهش دهید:

تعطیلات تابستانی معمولا پر از هیجان است اما معمولا استرس می تواند منجر به شعله ور شدن پسوریازیس شود. زمان هایی را برای ریلکس بودن در نظر بگیرید. ماساژ و آب درمانی می توانند به شما کمک کنند. فراموش نکنید که ورزش کردن استرس را کاهش می دهد و ممکن است در پیشگیری از شعله ور شدن بیماری صدف به شما کمک کند.

مراقب افسردگی باشید:

پسوریازیس احتمال ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد. اگر شما همچنین از اختلالات فصلی مانند افسردگی زمستانی نیز رنج می برید، پسوریازیس می تواند تا حدودی به چالش های شما بیافزاید. اگر احساس غم و اندوه می کنید با پزشک مشورت کنید. دارو درمانی و یا نور درمانی ممکن است برای بهبود خلق و خوی شما موثر باشد.

طرحِ درمانی خود را ارتقا دهید:

اگر زمستان ها پسوریازیس شما بدتر می شود با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است تنها با مقداری تغییرات در برنامه دارویی خود و مقداری نور درمانی وضعیت پسوریازیس شما بهتر شود.

اثرات ضدالتهابی داروی پردنیزولون برای کنترل آرتریت پسوریازیس

پردنیزولون (Prednisolone) جزو دسته ای از داروها است که به آنها استروئید یا کورتیکواستروئید میگویند. پردنیزولون مانند دیگر استروئید ها مانع از ترشح موادی در بدن میگردد که موجب بروز التهاب می شوند. پس پردنیزولون یک داروی ضد التهابی است. این دارو همچنین برای خواص ضدالتهابی و اثراتی که در سرکوب دستگاه ایمنی بدن دارد به کار می رود. متیل پردنیزولون کمک می کند تا تورم، قرمزی، خارش، و واکنش های حساسیتی کاهش یابند. متیل پردنیزولون همچنین در درمان بیماری های گوناگونی مثل آرتریت، مشکلات پوستی و به ویژه پسوریازیس کاربرد دارد.

پردنیزولون و آرتیت پسوریازیس:

آرتریت پسوریازیس نوعى آرتریت التهابى مزمن است که ۵ الی ۸ درصد مبتلایان به پسوریازیس را مبتلا مى‌ کند. تعدادى از بیماران خصوصاً افرادى که اسپوندیلیت دارند داراى آنتى‌ ژن سازگارى بافتى HLA-B27 هستند. معمولاً شروع پسوریازیس قبل از ایجاد آرتریت است. در حدود ۱۵% موارد قبل از بیمارى پوستى آرتریت ایجاد مى‌ گردد.

مکانیسم اثر پردنیزولون:

این دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده های خود در سیتوپلاسم متصل شده و کمپلکس دارو گیرنده وارد هسته سلول می شود. این کمپلکس با اتصال به نواحی خاصی از DNA موجب تحریک روند رونویسی mRNA و بدنبال آن ساخت آنزیم هایی می گردد که در نهایت مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها می باشند. کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از تجمع سلولهای التهابی در ناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزاد شدن واسطه های شیمیایی التهاب، اثرات ضدالتهاب خود را اعمال می کند.

فارماکوکینتیک:

فراهمی زیستی دارو، حدود ۹۰-۸۰% بوده و نیمه عمر آن ۳-۲ ساعت می باشد. پردنیزولون بطور عمده در کبد و متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود. متابولیت ها از کلیه دفع می شوند.

موارد منع مصرف:

در صورت وجود عفونت های سیستمیک که با وجود داروهای ضدمیکروبی اختصاصی درمان نشده اند، نباید مصرف شود.

هشدارها:

استفاده طولانی مدت پردنیزولون در کودکان می تواند منجر به مهار رشد شود.

بدنبال مصرف این دارو ممکن است آزمون های بررسی عملکرد محور هیپوتالاموس هیپوفیز غده فوق کلیوی دچار اختلال شود.

در افراد مسن و بخصوص زنان یائسه، احتمال ایجاد پوکی استخوان و فشار خون بالا، افزایش می یابد.

با تجویز مقادیر بیش از mg/day7/5 ممکن است علائمی شبیه سندرم کوشینگ ظاهر شود.

در افراد با سابقه ابتلاء به سل، زیادی فشار خون، سکته اخیر قلبی، نارسایی احتقانی قلب، اختلال عملکرد کلیه و کبد، دیابت با سابقه فامیلی این بیماری، اختلالات روحی و روانی حاد، صرع، زخم های گوارشی و کم کاری تیروئید با احتیاط تجویز شود.

عوارض جانبی:

درمان درازمدت با پردنیزولون بیمار را از جهت ابتلاء به بیماری های عفونی مستعد می کند و از طرفی علائم عفونت نیز پنهان می شود. مصرف مقادیر زیاد پردنیزولون می تواند اختلالات روانی را تشدید کند. کاهش و یا تاری دید، تکرر ادرار و پرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبه کوشینگ، آکنه و افزایش فشار خون از عوارض جانبی دارو هستند.

تداخل دارویی:

مصرف همزمان این دارو با ریفامپین، داروهای ضد صرع مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین و پریمیدون موجب تسریع متابولیسم متیل پردنیزولون و کاهش اثر دارو می گردد. این دارو ممکن است باعث کاهش اثر داروهای پایین آورنده قند خون و یا داروهای کاهنده فشار خون گردد.

نکات قابل توصیه:

برای به حداقل رساندن تحریک گوارشی شکل خوراکی پردنیزولون باید بعد از غذا مصرف شود.

از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد از استفاده طولانی(بیش از ۳ هفته) پرهیز شود.

در طول درمان، مصرف سدیم بایدمحدود شده و مصرف مکمل های حاوی پتاسیم توصیه می شود.

معاینات چشم پزشکی در طول درمان دراز مدت، به طور مرتب باید انجام گیرد.

مقدار مصرف:

درابتدا mg/day 20-10 (در صورت شدت بیماری حداکثر mg/day 60) ترجیحاً در هنگام صبح و بعد از صبحانه، مصرف می شود. این مقدار مصرف ممکن است طی چند روز کاهش یافته و یا آنکه نیاز به تداوم مصرف به مدت چند هفته تا چند ماه باشد. درمان نگهدارنده، بطور معمول mg/day 15-2/5 بوده ولی ممکن است به مقادیر زیادتر نیز نیاز باشد.

رفع جراحات حاصل از پسوریازیس با کرم ترتینوئین

کرم ترتینوئین (Tretinoin) برای درمان موضعی آکنه ولگاریس و اختلالات کراتین‌ سازی نظیر پسوریازیس، ایکتیوز لایه‌ ای و کراتوزفولیکولی کاربرد دارد. کرم ترتینوئین (رنووا، آویتا، رتین آ، Atralin) یک کرم تجویزی از نوع رتینوئید است که برای نرم کردن پوست از آن استفاده می‌ شود، روند جایگزینی سلول‌ های پوستی را تسریع می‌ بخشد، تغییر رنگ پوست را بهبود می‌ دهد و بروز چروک در پوست را کم می‌ کند. این کرم جراحات حاصل از پسوریازیس را بهبود می‌ دهد.

مکانیسم اثر:

ترتینوئین یک هورمون و آنالوگ ویتامین A است که احتمالاً با تغییر بیان ژنی باعث تغییر در ساخت پروتئین مربوط می‌ گردد. دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده‌ های اختصاصی خود در سیتوپلاسم متصل شده و متعاقباً کمپلکس دارو گیرنده با ورود به هسته سلولی به DNA متصل می‌ شود. بسته به نوع بافت، یا یک روند رونویسی (افزایش mRNA و در نتیجه افزایش ساخت پروتئین) شروع می‌ شود و یا این که ترانسپراسیون بروز می‌ نماید.

چنانچه کمپلکس هورمون گیرنده (گیرنده سیتوپلاسممی ترتینوئین) قادر به فعال نمودن عوامل رونویسی ژنی یا عامل پاسخ ده هورمونی نباشد، ترانسپراسیون بروز می‌ نماید. چنانچه بیان ژنی تضعیف گردد، پروتئین مربوط ساخته نمی‌ شود. به نظر می‌ رسد که ترانسپراسیون در تضعیف پدیده پیرپوستی ناشی از نور و هیپوپیگمنتاسیون پوست نقش داشته باشد.

ترتینوئین نور UV را جذب نکرده و به عنوان محافظت کننده پوست درمقابل نور محسوب نمی‌ شود. به علاوه به نظر می‌ رسد که این دارو رشد و افتراق انواع سلول‌های اپیتلیال، مواد شبه گلیکوز آمینوگلیکان در استراتوم کورنئوم را افزایش می‌ دهد. ترتینوئین همچنین دارای فعالیت التیام‌ بخش زخم‌ ها، رشد مو و تا حدودی اثرات ضد توموری می‌ باشد که نیازمند بررسی بیشتر است. این اثرات احتمالاً ناشی از افزایش سرعت ساخت و تجزیه سلول، آنژیوژنزیس، ساخت پروتئین و افزایش افتراق سلولی است.

فارماکوکینتیک:

مقدار کمی از دارو (تا ۸%) از راه پوست جذب و در ادرار و صفرا ترشح می‌ شود. جذب دارو به دنبال استعمال آن در نواحی وسیعی از سطح بدن یا مصرف طولانی مدت در درماتوزهای گسترده مزمن (ایکتیوز) افزایش می‌ یابد.

موارد منع مصرف:

این دارو در بارداری، اگزما، پوست برهنه یا آفتاب سوخته و سابقه شخصی یا خانوادگی اپیتلیومای جلدی نباید مصرف شود.

هشدارها:

قرمزی و کنده شدن پوست ممکن است متعاقب چند روز استعمال دارو بروز نماید که البته با گذشت زمان فروکش می‌ نماید.

عوارض جانبی:

تحریکات پوستی، اریتم، جدا شدن پوست، تغییر در رنگدانه سازی، حساسیت به نور، پوسته‌ ریزی و احساس گرما با مصرف دارو ممکن است مشاهده شود.

تداخل‌ های دارویی:

مصرف همزمان این دارو با صابون‌ های ساینده یا طبی، پا‌ک کننده‌ ها فرآورده‌ های ضد آکنه یا فرآورده‌ های حاوی مواد پوسته‌ریز مانند بنزوئیل پراکسید، رزورسینول، اسیدسالیسیلیک یا گوگرد، فرآورده‌ های موضعی حاوی الکل، ایزوترتینوئین ممکن است سبب بروز اثر تحریکی تجمعی یا خشک کنندگی شود. مصرف همزمان ترتینوئین با سایر داروهای حساس‌کننده پوست به نور مانند ایزوترتینوئین ممکن است احتمال بروز حساسیت به نور را افزایش دهد.

نکات قابل توصیه:

از تماس دارو با چشم‌ ها، دهان، بینی و غشاء‌ های مخاطی اجتناب شود.

به طور همزمان با سایر عوامل پوسته‌ریز مصرف نشود (می‌‌تواند با تناوب ۱۲ ساعته با بنزوئیل پراکسید مصرف گردد).

دارو بر زخم‌ های باز و پوست آفتاب‌ سوخته استعمال نشود.

از مواجهه بانور ماوراء‌بنفس اجتناب گردد و در طول ۶ ماهه اول درمان نیز مواجه شدن با نور خورشید نیز به حداقل برسد.

احتمال افزایش حساسیت پوست به باد یا سرما وجود دارد.

شواهد کافی برای مصرف دارو به مدت طولانی‌تر از ۴۸ هفته برای کاهش پیری پوست ناشی از نور در دسترس نمی‌ باشد.

مقدار مصرف:

برای درمان آکنه و پسوریازیس در ابتدا مقدار کافی از دارو هر شب موقع خواب روی ضایعه مالیده شود. پس از ۱۰-۷ روز دوز دارو به دو بار به شرط عدم بروز خشکی پوست می‌ تواند افزایش یافته و سپس مقدار نگهدارنده شبی یک بار به هنگام خواب یا کمتر ادامه یابد. برای درمان کراتوز فولیکولی مقدار کافی ۲-۱ بار در روز روی ضایعه مالیده می‌ شود.