تخم کتان با نام علمی Linum usitatissimum به معنی «مفیدترین» سبب کاهش التهابات و در نتیجه عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن میگردد. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که تخم کتان میتواند سبب کاهش برخی ناهنجاری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و پسوریازیس گردد. تخم کتان حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ بوده و از این رو ضد التهاب می باشد پس اگر به دنبال درمان طب سنتی و گیاهی برای درمان پسوریازیس با کمترین ضرر می گردید با تخم کتان دوست شوید.
تاریخچه کلی:
تخم کتان خوراکی و دارویی است که در قرنهای متوالی در طب سنتی مدیترانه‌ای بعنوان دارو استفاده می شود. روغن تخم کتان نیز از محصولات همین ماده خوراکی بوده و حاوی بخشی از خواص و فواید تخم کتان می باشد.
پرورش تخم کتان به عهد باستان برمی‌گردد و خاستگاه آن ناشناخته است. دانشمندان حدس می‌زنند که خاستگاه این دانه‌ها مصر یا آسیای مرکزی باشد. ثابت شده است که مصری‌های باستان این دانه‌ها را مورد استفاده قرار می‌دادند و منطقه‌ای درنزدیکی شهر باستانی تبس را به کشت آن اختصاص داده بودند. این مزارع تخم کتان منجر به تولید محصولات حیاتی برای تمدن مصری‌ها شد، محصولاتی همچون دارو، مواد آرایشی، پارچه کتان برای طبقه اشراف، همچنین بانداژهایی که در طی فرایند مومیایی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
تخم کتان در تمدنهای یونان و روم باستان از اهمیت خاصی برخوردار بود. پلینی بزرگ که نویسنده، طبیعت شناس و فرمانده نظامی اهل روم بوده، درباره تخم کتان می‌نویسد که، ” چه چیزی را می‌توان در یک زندگی پویا و فعال پیدا کرد که در گیاه کتان نتوان یافت؟”
در اساطیر توتنی گفته شده که تخم کتان تحت حمایت الهه هولدا بوده که اولین فناناپذیری است که هنر رویش، ریسندگی، و بافندگی را تعلیم داد.
به خاطر داشته باشید که فقط غذای دانه کتان خردشده، نه کل دانه آن، قابل خوردن میباشد. روغن تخم کتان تصفیه شده تحت فشار سرد
میتواند برای پخت و پز و چاشنی سالاد، به سایر روغن‌ها افزوده گردد. روغن خام اولیه فقط برای استعمال خارجی کاربرد دارد.
لوک هیوز یک گیاه‌شناس کلاسیک غربی و متخصص در امور باغبانی بوده که ساکن سیدنی در استرالیا میباشد.
تخم کتان نه تنها منبعی سالم از چربی های سالم، آنتی اکسیدان و فیبر میباشد، بلکه تحقیقات جدید نشان میدهند که تخم کتان می تواند به کاهش خطر دیابت، سرطان و بیماری های پوستی کمک نماید.
ترکیبات تخم کتان:
تخم کتان حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی از جمله اکثر ویتامین های گروه B بوده و دارای منیزیم و منگنز نیز می باشد.
تخم کتان دارای دو نوع فیبر محلول و نامحلول می باشد.
تخم کتان دارای چندین نوع آنتی اکسیدان قوی از جمله لیگنان است. از آنجایی که تخم کتان یک ماده گیاهی است، یکی از بهترین منابع لیگنان ها می باشد.
تخم کتان حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ بوده و از این رو ضد التهاب می باشد. تخم کتان یکی از منابع غنی گیاهی است که دارای امگا-۳ گیاهی به نام آلفالینولنیک اسید (ALA) می باشد. بعد از روغن تخم کتان، روغن کانولا بیشترین میزان ALA را دارا است. اسیدهای چرب امگا ۳ فولیکول های مو را تقویت می کند، شوره سر ، اگزما، پسوریازیس و دیگر بیماری های پوستی را کاهش می دهد.
چگونگي مصرف تخم کتان:
از تخم کتان به صورت محلول در آب برای درمان های موضعی، و به صورت خوراکی دم کرده، پودر کرده و روغنی مورد استفاده قرار می گیرد.
بهتر است دانه‌هاي تخم کتان را خريداري کرده و خود آن را در منزل آسياب نماييد. از آنجايي که تخم کتان يک دانه روغني است، خريد تخم کتاني که قبلاً آسياب شده، ممکن است گذشت زمان سبب اکسيده شدن آن گردد، در حالي که شما مي‌توانيد دانه‌هاي تخم کتان را خريداري کرده و به هنگام مصرف و به ميزان نياز خود، آن را با آسياب برقي در منزل آسياب نماييد و به شکل پودر درآوريد و مصرف کنيد.دانه‌هاي تخم کتان مي‌توانند بيش از يک سال قابل مصرف باشند.
بهتر است پودر تخم کتان را در دماي اتاق نگهداري کنيد. ميزان مصرف تخم کتان براي افراد سالم و بزرگ‌سال که در مصرف آن محدوديتي ندارند و يک قاشق سوپ خوري در روز مي‌باشد.
براي افراد جوان تر، بيشتر از يک قاشق چاي‌خوري تخم کتان در روز توصيه نمي‌گردد. از آنجايي که تخم کتان حاوي فيبر بالايي مي‌باشد، براي وارد کردن آن در رژيم غذايي خود از ميزان کم شروع کنيد و به تدريج آن را افزايش دهيد.
نکته: مصرف موضعی روغن کتان ناراحتی های پوستی مانند آکنه، اگزما و پسوریازیس و آفتاب سوختگی را رفع می کند.
نکته: اگر دم کرده تخم کتان را انتخاب میکنید هر روز دو فنجان مصرف کنید.
احتياط در مصرف تخم کتان:
محققان معتقدند علي‌رغم فوايد بسيار زيادي که در تخم کتان مشاهده و اثبات شده، اما در مصرف آن نبايد زياده روي کرد.
افرادي که داراي روده التهابي و تحريک‌پذير مي‌باشند، بايد از خوردن تخم کتان اجتناب کنند.
همچنين زنان باردار و مادران شيرده نبايد تخم کتان مصرف کنند.
تخم کتان از پوکي استخوان و تحليل رفتن بافت استخواني جلوگيري مي‌کند. تحقيقاتي که بر روي موش‌هاي آزمايشگاهي انجام شد، حاکي از به
تأخير افتادن تحليل استخواني در موش‌هاي آزمايشگاهي بود که با تخم کتان تغذيه شده بودند و اين امر به سبب وجود اسيدهاي چرب امگا-۳ موجود در تخم کتان مي‌باشد.
از طرفي افرادي که دچار بيماري‌هايي مانند اندومتريوز، تخمدان پلي‌کيستيک و فيبروييد مي‌باشند، نيز بايد از مصرف تخم کتان اجتناب نمايند.
محققان اظهار مي‌دارند مرداني که در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات مي‌باشند، بايد از مصرف تخم کتان اجتناب نمايند.
اگر تخم کتان را به عنوان يک دارو مصرف مي‌کنيد، حتماً با پزشک خود مشورت نماييد.
چند پيشنهاد
– به هنگام صرف ناهار، دانه‌هاي تخم کتان را به سالاد خود اضافه نموده و ميل کنيد
– تخم کتان را با آب ميوه مخلوط کرده و ميل نماييد
– تخم کتان را به انواع سالادها و يا سوپ‌ها بيفزاييد
– تخم کتان را به ماست و يا دوغ خود اضافه نموده و مي کنيد.
– تخم کتان را به سس گوجه فرنگي و يا آب انواع گوشت‌ها اضافه کرده و ميل نماييد
– تخم کتان را به گوشت چرخ‌کرده اضافه نموده و سپس با آن کوفته و يا کباب درست کنيد
طریقه استفاده موضعی تخم کتان:
دانه های کتان سرشار از موسیلاژ بوده و تسکین دهنده و ضدالتهاب است. مقداری آب را به آرد دانه‌ی کتان اضافه کرده و خمیر درست کنید. این خمیر را با حرارت خیلی ملایم گرم کرده و با ضخامت یک سانتی متر روی یک گاز یا پارچه‌ی تمیز پهن کنید. این مرهم را هر روز دو تا ۳ مرتبه بر روی نقاط ملتهب بیماری قرار دهید.
نکته: می توان تخم کتان را با مقداری آب جوشانید و سپس جوشانده آنرا در داخل وان حمام ریخت و در آن دراز کشید. در این صورت خارش پوست در بیماری پوستی پسوریازیس را فورا از بین می برد.
عوارض جانبی:
بنظر می رسد که در مقادیر مناسب و نرمال تخم کتان و روغن تخم کتان بی خطر می باشد. تخم کتان (نه روغن آن) حاوی فیبرهای محلول است. مصرف تخم کتان ممکن است باعث اسهال، گرفتگی، باد و نفخ شکم شود.
تداخلات:
اگر هرنوع دارو و یا مکملی را بطور منظم مصرف می کنید قبل از شروع به مصرف تخم کتان با پزشکتان مشورت نمایید. تخم کتان ممکن است با بعضی از داروهای مسکن، رقیق کننده خون، فشارخون، کلسترول خون، داروهای هورمونی و داروهای دیابت تداخل داشته باشد. همچنین درصورت تخم کتان را با احتیاط در کنار مخمر سنت جان و یا سنبل الطیب مصرف نمایید.
