افراد مبتلا به پلاکهای پسوریازیسی مزمن، اغلب ضایعاتی در پوست سر دارند. همچنین خارش، رنگ مایل به قرمزی، ضایعات پوستهپوسته قابل مشاهده دارند و این افراد اغلب خجالتزده هستند. معمولا در ابتدا درمانهای موضعی (داروهای استفاده شده برای پوست، به عنوان مثال به صورت کرم) استفاده میشوند، اما استفاده از آنها برای پوست سر به دلیل وجود مو دشوار است.
تعدادی از داروهای موضعی، مانند کورتیکواستروئیدها (همچنین به عنوان استروئیدها شناخته میشوند)، ویتامین D، فراوردههای مبتنی بر تار (tar)، تاکرولیموس (tacrolimus) و دیترانول یا اسید سالیسیلیک برای استفاده وجود دارند.
روش های جستجو:
ما پایگاه اطلاعاتی زیر را تا آگوست ۲۰۱۵ جستوجو کردیم: ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین (Cochrane Skin Group Specialised Register)؛ CENTRAL (شماره ۷؛ ۲۰۱۵)، MEDLINE (از سال ۱۹۴۶)، EMBASE (از سال ۱۹۷۴) و LILACS (از سال ۱۹۸۲). ما همچنین ثبت پنج کارآزمایی را جستوجو کردیم، خلاصه مقالات به دست آمده از شش مجموعه مقالات کنفرانس پسوریازیس خاص را غربالگری کرده و فهرست منابع مطالعات انتخاب شده را برای منابع بیشتر کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده مرتبط بررسی کردیم
برخی کورتیکواستروئیدهای موضعی قدرت بیشتری نسبت به سایر درمانها دارند، بهطوری که
در چهار سطح طبقهبندی میشوند:
خفیف، متوسط، زیاد و خیلی زیاد. از آنجایی که پسوریازیس در شرایط طولانی مدت باقی میماند، دانستن اینکه کدام یک از داروها بهتر عمل میکنند، چه نوع از عوارض جانبی را ممکن است داشته باشند و احتمالا چگونه ظاهر میشوند، اهمیت زیادی دارد.
ویژگیهای مطالعه:
ما ۵۹ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با ۱۱۵۶۱ شرکتکننده را بررسی کردیم. سی مطالعه توسط تولیدکننده داروی مورد مطالعه انجام یا حمایت شد.
کیفیت شواهد:
به طور متوسط، کیفیت کلی شواهد برای سه تا از مهمترین مقایسهها که کورتیکواستروئیدها (به عنوان مثال بتامتازون دیپروپیونات (betamethasone dipropionate))، ویتامین D (به عنوان مثال کلسیپوتریول) و محصول ترکیب آنها را انتخاب کردند، متوسط بود. ما کاهش شدت پسوریازیس، بهبود در کیفیت زندگی و عوارض جانبی مضر درمانها را بررسی کردیم. بیشترین یافتهها بر پایه درمان کوتاهمدت با مدت زمان کمتر از شش ماه بودند.
نتایج اصلی:
محققان قبلی دریافتند که درمان ترکیبی موثرتر از استروئید به تنهایی، اما از نظر بالینی مزایای آن سوالبرانگیز بود. هر دو درمان، پسوریازیس پوست سر را بهتر از ویتامین D کاهش دادند.
با توجه به اطلاعات ضعیف، ما نتوانستیم ارزیابی کنیم که کدام درمان کیفیت زندگی را بهتر بهبود میبخشد. اکثر مطالعات به سادگی بهبود را در کیفیت زندگی اندازه نگرفتند.
شرکت کنندگانی که ویتامین D را به کار بردند نسبت به کسانی که استروئید موضعی یا محصول ترکیبی به کار بردند، در اغلب موارد به دلیل عوارض جانبی مضر، درمان را قطع کردند. استروئیدها همانند داروی ترکیبی به دلیل عوارض جانبی باعث قطع درمان میشوند. با این حال، تنها چند شرکتکننده که یکی از سه دارو را استفاده کردند، دچار عوارض جانبی شدند. هیچ مطالعهای، هیچ عارضه جانبی را که باعث شود شرکتکنندگان درمان را قطع کنند، گزارش نکرد.
شرکتکنندگان اثر درمانها را همانند محقق ارزیابی کردند: کسانی که استروئید یا محصول ترکیبی دریافت کردند، نسبت به شرکتکنندگانی که از ویتامین D به تنهایی استفاده کردند، به درمان بهتر پاسخ دادند. از نظر آماری، محصول ترکیبی موثرتر از استروئید به تنهایی بود، اما از نظر بالینی مزایای آن سوالبرانگیز بود.
شایعترین اثرات جانبی مضر این درمانها، تحریک، خارش و درد پوست در محل درمان بود. عوارض جانبی در قسمتهای دیگر بدن بسیار نادر بود و به احتمال زیاد توسط دارو ایجاد نشدند.
یافتههای دیگر به شرح زیر بود: استروئیدها، ویتامین D و محصول ترکیبی آنها از آمادهسازی به صورت وسایلی (کرم، شامپو و غیره) که حاوی داروی فعال نبودند، موثرتر بودند. در مقایسه با یک داروی دیگر، استروئیدها تمایل به اثرات مشابهی دارند و عوارض جانبی مشابهی دارند، حتی اگر برخی از آنها قدرت بالاتری داشته باشند.
ما نمیتوانستیم به اندازه کافی اثربخشی و ایمنی سایر درمانهای موضعی را، مانند اسید سالیسیلیک، تار یا دیترانول ارزیابی کنیم.
نتیجهگیری:
استروئیدها و ترکیب دوبخشی از استروئید و ویتامین D با حداقل خطر ایجاد عوارض جانبی مضر، موثرتر بودند. با توجه به پروفایل ایمنی مشابه و فقط مزیت اندک ترکیب دو بخشی نسبت به استروئید بهتنهایی، استروئیدهای موضعی میتوانند خود به خود به طور کامل برای درمان کوتاهمدت قابل قبول باشند.
سوالات زیر پاسخ داده نشده باقی ماندند و باید توسط کارآزماییهای آینده بررسی شوند: آیا واقعا هیچ تفاوتی از نظر اثربخشی یا ایمنی بین کورتیکواستروئیدهای موضعی با قدرتهای مختلف وجود ندارد؟ آیا آمادهسازی به صورت وسایل درمانی (به عنوان مثال، کرم یا شامپو) هیچگونه تاثیری بر چگونگی کارکرد عامل فعال دارد؟ کدام درمان موضعی منجر به کنترل بیماری بدون ایجاد خطر برای ایمنی بیمار میشود؟ در نهایت، یک نیاز قوی برای انجام مطالعات بیشتر برای ارزیابی اینکه کدام درمانهای موضعی، کیفیت زندگی را بیشتر بهبود میبخشند، وجود دارد.