مکانیسم اثر آزاتیوپرین (Azathioprine) بر روی بیماری پسوریازیس
مکانیسم اثر آزاتیوپرین (Azathioprine) بر روی بیماری پسوریازیس

آزاتیوپرین یک داروی تضعیف کننده اتو ایمن که باعث می شود گلبول های سفید بدن ضعیف شده و با توجه به اختلال در سیستم ایمنی بدن که گلبول های سفید عضوی از بدن را عنصر بیگانه شناخته، به او حمله نکند.

آزاتیوپرین (Azathioprine) یا ازارام یک داروی تضعیف کننده اتو ایمن که باعث می شود گلبول های سفید بدن ضعیف شده و با توجه به اختلال در سیستم ایمنی بدن که گلبول های سفید عضوی از بدن را عنصر بیگانه شناخته، به او حمله نکند. بیماری های خود ایمنی که برایشان آزاتیوپرین (ازارام) تجویز می شوند عبارتن از: آلوپسی، پسوریازیس، لوپوس ارتیماتوس سیستمیک، پلی میوزیت، دفع سیستم ایمنی بدن به اندام های پیوندی، التهاب مزمن روده و … آزاتیوپرین یکی از دارو های کم خطری است که اخیرا تقدیر نامه دریافت کرده است.

مکانیسم اثر آزاتیوپرین:

آزاتیوپرین به عنوان آنتاگونیست متابولیسم پورین باعث مهار ساخت RNA , DNA و پروتئین ها، کاهش تعداد لنفوسیت های T و تضعیف فعالیت سیستم ایمنی (سلولی و هومورال) می شود. همچنین این دارو ممکن است در تقسیم میتوز دخالت نماید.

فارماکوکینتیک آزاتیوپرین:

این دارو از دستگاه گوارش به خوبی جذب می گردد. متابولیسم آن کبدی و در درجه دوم کلیوی است.

منع مصرف آزاتیوپرین:

در صورت حساسیت به آزاتیوپرین، و بارداری (فقط در درمان روماتیسم) نباید مصرف شود.

عوارض جانبی آزاتیوپرین:

عوارض احتمالی این دارو شامل کم اشتهایی، تهوع و استفراغ، تب و لرز، واکنشهای حساسیتی، ریزش مو، تضعیف مغز استخوان، کمبود گویچه های سفید، خستگی و ضعف غیر عادی ناشی از کمخونی مگالوبلاستیک و افزایش بروز عفونت می باشد.

تداخلات دارویی آزاتیوپرین:

مصرف همزمان با آلوپورینول به دلیل وقفه آنزیم گزانتین اکسیداز ممکن است سمیت آزتیوپرین را افزایش دهد. استفاده از داروهای کاهنده فعالیت مغز استخوان و پرتودرمانی و داروهای سایتوتوکسیک می تواند منجر به ایجاد عفونت گردد. مصرف همزمان این دارو با واکسن های ویروسی موجب کاهش پاسخ ایمنی و مصونیت ناقص می شود. این دارو باعث افزایش عوارض جانبی واکسن های ویروسی زنده نیز می شود. مصرف همزمان این دارو با وارفارین باعث کاهش فعالیت وارفارین می گردد.

هشدار ها آزاتیوپرین:

شمارش کامل سلولهای خونی در طی ماه اول هفته ایمنوگلوبولین ها یکبار و در ماه دوم و سوم دوبار در ماه و سپس هر ماه یک بار انجام شود. در صورت کاهش سریع یا مداوم گلبولهای سفید، مقدار دارو را فوراً باید کاهش داد.

در درمان جلوگیری از رد پیوند کلیه، احتمال بروز عفونت شدید و کشنده (۶۰-۳۰ برابر) افزایش می یابد. در صورت بروز، عفونت باید به سرعت درمان شود و کاهش مقدار مصرف آزاتیوپرین نیز در نظر گرفته شود.

کاهش فعالیت سیستم ایمنی با آزاتیوپرین احتمال بروز سرطان را افزایش می دهد. این دارو فقط باید توسط پزشک متخصص و مجرب تجویز شود.

این دارو دارای اثرات جهش زائی و سرطان زائی می باشد و مصرف آن به عنوان داروی کاهنده سیستم ایمنی در زنان باردار توصیه نمی شود.

توصیه های دارویی آزاتیوپرین

در صورت بیماری فعال ویروسی(آبله مرغان و هرپس)، اختلال کبدی، عفونت، پانکراتیت، نارسایی کلیوی و نقص شدید گزانتین اکسیداز، این دارو باید با احتیاط مصرف شود.

اکسیناسیون و تجویز این دارو فاصله زمانی ۱۲-۶ ماه باید رعایت شود.