زبان عضو مهمی است که در بعضی بیماری های سیستمیک مانند پسوریازیس ممکن است دچار تظاهرات متعدد گردد. یافته های پژوهش ها نشان می دهد که زبان جغرافیایی و زبان شیاردار با شیوع نسبتا زیادی در بیماران مبتلا به پسوریازیس مشاهده میشوند و متغیرهایی مانند سن و شدت ضایعات پوستی به طور معنی داری با شیوع زبان جغرافیایی در این بیماران ارتباط دارد. بنابراین پیشنهاد میشود که بیماران مبتلا به زبان جغرافیایی از نظر وجود بیماری پسوریازیس مورد بررسی و معاینه قرار گیرند.
بررسی فراوانی نسبی زبان جغرافیایی و زبان شیاردار در بیماران مبتلا به پسوریازیس:
در این پژوهش توصیفی – تحلیلی مقطعی، ۱۳۸ بیمار مبتلا به پسوریازیس (۷۹ مرد و ۵۹ زن) مورد معاینه قرار گرفتند. روش جمع آوری اطلاعات شامل بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینات داخل دهانی بود.
شیوع زبان جغرافیایی در زنان کمی بیش از مردان بود ولی تفاوت بین آنها معنی دار نبود. با افزایش سن، فراوانی زبان جغرافیایی با اختلاف معنی داری افزایش یافت. همین طور بین شیوع زبان جغرافیایی و مدت زمان ابتلا، میزان درگیری پوستی و سابقه بستری شدن در بیمارستان، ارتباط معنی داری وجود داشت. از طرفی، شیوع زبان شیاردار در مردان کمی بیش از زنان بود ولی تفاوت بین آنها معنی دار نبود. همین طور زبان شیاردار با دیگر متغیرها ارتباط معنی داری نداشت.
این پژوهش نشان داد که ۳۹/۸۵ درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس دارای زبان جغرافیایی و ۲۳/۹۱ درصد دارای زبان شیاردار بودند. ۴/۳۴ درصد از بیماران هر دو ضایعه را با هم داشتند.
پسوریازیس و ضایعات روی زبان:
پسوریازیس یک بیماری پوستی مهم با شیوع ۳-۱ درصد است که در زنان و مردان به یک اندازه شایع میباشد. این بیماری به طور ژنتیکی منتقل میشود و ممکن است میلیونها نفر از مردم استعداد ابتلا به آن را داشته باشند، اما برای ایجاد آن ترکیبی از عوامل محیطی مثل استرس نیز لازم است. مشخصه این بیماری، دوره های مزمن و راجعه تشدید و تخفیف است که از لحاظ جسمی و عاطفی تضعیف کننده میباشد. ضایعات این بیماری به صورت پاپولهای قرمز پوسته دهنده و یا پلاکهای گرد تا بیضی شکل است. پوسته ها چسبنده و سفید نقرهای هستند و ممکن است هر سطحی از پوست را مبتلا کنند ولی بیشتر آرنج، زانو، پوست سر و ناخن ها درگیر میشوند.
بعضی بیماران خارش، تب، بی حالی و حتی علایم آرتریت را نشان میدهند . بعضی از بیماران مبتلا به پسوریازیس ضایعاتی را بر روی زبان دارند که از بین آنها زبان جغرافیایی و زبان شیاردار شیوع بیشتری دارند . اما این سوال وجود دارد که آیا تظاهرات دهانی ( زبان جغرافیایی) در بیماران مبتلا به پسوریازیس ناشی از تظاهرات بیماری در داخل دهان است؟ پژوهشهای زیادی در این مورد انجام شده است که از جمله میتوان به پژوهش U Casper و همکاران اشاره کرد. دراین پژوهش مشخص شد که از نظر هیستوپاتولوژیک، ضایعات مخاطی پسوریازیس به خصوص در نوع پوستولار خصوصیات زبان جغرافیایی را دارد بر پایه این ها پژوهش و همین طور بررسی های بالینی میتوان این فرضیه را بیان کرد که زبان جغرافیایی یکی از تظاهرات بیماران مبتلا به پسوریازیس است.
درمان زبان جغرافیایی:
در اینجا راه هایی برای درمان زبان جغرافیایی می باشد که عبارتست از:
انتخاب رژیم غذایی:
برای کاهش ناراحتی زبان جغرافیایی، از مواد غذایی محرک دوری کنید چون ممکن است بدتر شود و زخم التیام نیابد:
اجتناب از خوردن غذاهای گرم، تند، اسیدی یا شور.
اجتناب از استعمال توتون و تنباکو.
اجتناب از آب نبات و یا دیگر محصولات غذایی که طعم تندی دارند.
اجتناب از میوه ها و سبزیجات اسیدی.
مصرف مواد غذایی بسیار شیرین را کاهش دهید.
مصرف مایعات:
در طول روز مقدار کافی آب بنوشید. همچنین می توانید آب با تکه های کوچک یخ بنوشید.
خوردن تکه های یخ زده میوه همراه با آب و سبزیجات مانند هندوانه و خیار.
مخلوط، آب میوه یا آب سبزیجات بنوشید.
روزانه ۱ تا ۲ لیوان آب نارگیل بنوشید
چای های گیاهی سرد مانند چای سبز یا بابونه بنوشید.
از نوشیدنی های شیرین اجتناب کنید، و مصرف زیاد چای ، قهوه و نوشیدنی های الکلی را کاهش دهید.
گلیسیرین گیاهی:
یکی دیگر از درمان های خانگی خوب برای زبان جغرافیایی گلیسیرین گیاهی است. این باعث می شود که سریعتر خوب شود چون زبان را مرطوب نگه می دارد. و حتی به خلاص شدن از بوی بددهان هم کمک میکند یک توپ پنبه ای را در گلیسیرین گیاهی خیس کنید و ۵ دقیقه بر روی زبان گذاشته و صبر کنید، سپس با یک مسواک نرم زبان را برس کنید. با آب گرم بشویید. دو بار در روز برای چند روز توصیه می شود حتی می توانید با استفاده از یک دهانشویه گلیسیرینه ۲ یا ۳ بار در روز بشوئید.
آلوئه ورا:
خواص ضد التهابی و شفا بخش آلوئه ورا یک درمان موثر برای انواع مختلف مشکلات دهان و دندان، از جمله زبان جغرافیایی است. علاوه بر این، به خلاص شدن از شر بوی بد دهان هم مفید است ژل برگ آلوئه را استخراج کرده و زبان خود را بشوئید . ۱۰ دقیقه صبر کرده سپس با آب ولرم بشوئید هر روز چند بار این کارر ا تکرار کنید یا آب آلوئه ورا ۲ یا ۳ بار در روز بشوئید.
سرکه: اگر در زبان نشانه هایی از عفونت یا برفک دهان باشد، سرکه سیب یک انتخاب درمانی خوب است. pH طبیعی موجوددر آن دهان را متعادل کرده و با عفونت مبارزه میکند. طعم ترش و اسیدی آن ممکن است باعث سوزش شود، اما به زودی از بین می رود. مخلوط ۱ قاشق غذاخوری سرکه سیب خام و ¼ قاشق چای خوری جوش شیرین را در یک لیوان آب بریزید. به عنوان یک دهانشویه ۲ یا ۳ بار در روز توصیه می شود ۱ قاشق غذا خوری از سرکه سیب و عسل خام را در یک لیوان آب بریزید. به آرامی و جرعه جرعه یکبار در روز دهانتان را بشوئید.
ویتامین B:
ممکن است به علت کمبود ویتامین B باشد. پس باید غذاهای غنی ویتامین B بخورید این ویتامین حتی از بدتر شدن این بیماری جلوگیری می کند.
روی: کمبود روی نیز به مشکلات دهان و دندان ارتباط دارد. از این رو، مصرف یک مکمل روی یا خوردن غذاهای غنی از روی توصیه می شود. روی به شکل قرص، کپسول و قرص های مکیدنی است: مکمل روی در اشکال مختلف آمده است. برای دوز صحیح دکتر خود مشورت کنید.
نکات دیگر:
مالیدن مکعب یخ بر روی زبان برای تسکین موقت.
حتی می توانید از استروئید ضد التهابی موضعی بر روی زبان بزنید چون به کاهش درد و ناراحتی ناشی از آن کمک میکند.
بهداشت دهان و دندان با دو بار مسواک زدن در روز و کشیدن نخ دندان لازمست.
اجتناب از خراش دادن.
اجتناب از خمیر دندان که دارای مواد افزودنی تارتار، طعم دهنده های زیاد و یا مواد سفید کننده باشد.
علت بوجود آمدن زبان جغرافیایی استرس هم میتواند باشد . سعی کنید سطح استرس را کاهش دهید.
یک برنامه سم زدایی و پاکسازی هم داشته باشید.
